🔴🇹🇷 #GUBRF | Gübre Fabrikaları 2025/9 Bilanço Analizi | Zarardan Rekor Kâra 🧿

 

Bir Gübre Devi Hakkında Muhtemelen Bilmediğiniz 5 Şaşırtıcı Gerçek

Giriş: Klişelerin Ötesindeki Sanayi Devi

Bir gübre şirketi denince akla genellikle toprakla iç içe, devasa bacaları tüten fabrikalar, tarım ve endüstriyel üretim gelir. Bu imaj, sektörün temelini oluştursa da bazen madalyonun sadece bir yüzünü gösterir. Bu geleneksel ve endüstriyel kimliğin ardında, bir şirketin geleceğini şekillendiren şaşırtıcı stratejik hamleler, cesur finansal dönüşümler ve beklenmedik yatırım kararları yatabilir.

Bu yazıda, Türkiye'nin en köklü sanayi kuruluşlarından Gübretaş'ın kamuya açık raporlarındaki satır aralarını okuyarak, bu sanayi devinin sessizce nasıl bir portföy ve teknoloji şirketine dönüştüğünü beş kilit veri noktasıyla ortaya koyacağız.

--------------------------------------------------------------------------------

1. Gübre Sektöründen Altın Madenciliğine: Beklenmedik Hamle

Gübretaş'ın sadece bir gübre üreticisi olmadığını, aynı zamanda bir altın madeni işletmecisi olduğunu biliyor muydunuz? Şirket, geleneksel faaliyet alanının dışına çıkarak büyük ve cüretkar bir stratejik çeşitlendirme hamlesi yaptı. Bu hamlenin merkezinde, Gübretaş'ın %100 iştiraki olan Gübretaş Maden Yatırımları A.Ş. yer alıyor. Şirket, 27 Ocak 2023'te Söğüt Altın Madeni'nde resmen üretime başlayarak bu yeni alana ne kadar ciddi odaklandığını gösterdi. Nitekim 2025'in ilk dokuz ayında bu iştirake 765 milyon ₺'yi aşan bir yatırım yapıldı ve ortalama 551 kişiye istihdam sağlandı. Bu yatırım, Gübretaş'ın risklerini dağıtma ve yeni gelir akışları yaratma konusundaki kararlılığını gösteren, sektördeki pek çok oyuncu için alışılmadık ve cesur bir adımdır.

--------------------------------------------------------------------------------

2. 'Fabrika' Adının Ötesinde: Gübretaş'ın Devasa Ticaret Operasyonu

Şirketin tam unvanı "Gübre Fabrikaları Türk Anonim Şirketi" olsa da, bu isim operasyonlarının tamamını yansıtmaktan uzak. Rakamlar, Gübretaş'ın bir üreticiden çok daha fazlası olduğunu, aslında devasa bir ticaret ve tedarik operasyonu yürüttüğünü gösteriyor. 2025'in ilk dokuz ayında toplam kimyevi gübre üretimi 357.091 ton olarak gerçekleşirken, aynı dönemde toplam kimyevi gübre satışı ise 1.339.526 ton oldu.

Aradaki yaklaşık dört katlık bu devasa fark, şirketin sattığı ürünün büyük bir kısmını kendisi üretmediğini, yurt içi ve yurt dışı piyasalardan tedarik ederek sattığını ortaya koyuyor. Tedarik rakamları da bunu doğruluyor: 265.747 ton hammadde alımına karşılık, doğrudan satış için 955.126 ton ticari mal alımı yapılmıştır. Bu durum, Gübretaş'ın sektördeki rolünün sadece üretimle sınırlı olmadığını, aynı zamanda güçlü bir tedarik zinciri yönetimi ve ticaret kabiliyetine sahip büyük bir tüccar olduğunu kanıtlıyor.

--------------------------------------------------------------------------------

3. Stratejik U Dönüşü: İran'daki Dev Yatırımdan Çekilme Kararı

Gübretaş, uluslararası stratejisinde de çok önemli ve radikal bir karar almış durumda. Şirket, yıllardır portföyünde önemli bir yer tutan İran'daki dev iştiraki Razi Petrochemical Co.'daki varlığını sonlandırma sürecini başlattı. Bu kararın büyüklüğünü anlamak için Razi'nin tek başına 2025'in ilk dokuz ayında 810.666 ton üretim ve 634.107 ton satış gibi devasa rakamlara ulaştığını bilmek yeterli.

Bu ölçekteki bir operasyondan çekilme kararı, 25 Kasım 2024'teki Olağanüstü Genel Kurul gündemine taşınarak resmileştirildi ve satış süreci 26 Eylül 2025'te gerçekleştirilen ihale ile somut bir adım kazandı. Finansal raporlarda bu iştirake ait varlık ve yükümlülükler artık "Satış amaçlı sınıflandırılan varlıklar", faaliyet sonuçları ise "Durdurulan faaliyetler" başlığı altında raporlanıyor. Bu hamle, şirketin jeopolitik riskleri yönetme, portföyünü sadeleştirme ve stratejik odağını farklı alanlara kaydırma konusundaki kararlılığını gösteren son derece önemli ve cesur bir adımdır.

--------------------------------------------------------------------------------

4. Gelenekselden Teknolojiye: Geleceğin Tarımına Yönelik Ürün Devrimi

Gübretaş, ürün portföyünde sessiz ama derinden bir teknolojik devrim gerçekleştiriyor. Şirket, geleneksel ürünlerden ziyade katma değeri yüksek, teknoloji odaklı ve modern tarım çözümlerine yönelerek hacimden değere doğru stratejik bir geçiş yapıyor. Bu değişim, hem üretim hem de satış rakamlarına net bir şekilde yansıyor. 2025'in ilk dokuz ayında geleneksel katı gübre üretimi bir önceki yıla göre %24,5 düşerken, daha teknolojik ürünler olan Bitki Besleme Grubu (sıvı-toz) gübre üretimi %24,4 ve Yavaş Salınımlı Gübre üretimi ise %29,4 arttı. Pazarın bu yeni ürünlere olan talebi ise çok daha çarpıcı: Yavaş Salınımlı Gübre satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre %55,2 gibi rekor bir oranda artış gösterdi. Bu veriler, Gübretaş'ın sadece mevcut pazarı korumakla kalmayıp, aynı zamanda tarımda verimliliği artıran, rekabet avantajı sağlayan ve çevreye daha duyarlı modern çözümlerle geleceğin pazarını inşa ettiğini gösteriyor.

--------------------------------------------------------------------------------

5. Zarardan Rekor Kâra: Bir Yılda Gelen İnanılmaz Finansal Geri Dönüş

Tüm bu stratejik hamlelerin finansal sonuçları ise adeta bir geri dönüş hikayesi niteliğinde. Gübretaş, 2025'in ilk dokuz ayında ana ortaklığa ait konsolide net dönem kârını 4.036.907.343 ₺ olarak açıkladı. Bu rakamın ne kadar etkileyici olduğunu anlamak için bir önceki yıla bakmak yeterli: 2024'ün aynı döneminde şirket (2.231.739.262 ₺) net dönem zararı açıklamıştı.

Bu baş döndürücü finansal dönüşümün arkasındaki ana itici güç, yazının başında bahsettiğimiz stratejik çeşitlendirme hamlesinde yatıyor. Bölümlere göre raporlama verileri incelendiğinde, "Yurtiçi Gübre" faaliyetlerinden 1,42 milyar ₺ esas faaliyet kârı elde edilirken, yeni faaliyete geçen "Yurtiçi Maden" segmentinin tek başına 5,88 milyar ₺ esas faaliyet kârı ürettiği görülüyor. Yani, altın madenciliği faaliyeti, şirketin ana iş kolunun dört katından fazla operasyonel kâr yaratarak bu inanılmaz geri dönüşü mümkün kıldı. Bu durum, teknolojiye odaklanan ürün portföyünün de desteğiyle, şirketin ne kadar isabetli bir strateji izlediğinin en somut kanıtıdır.

--------------------------------------------------------------------------------

Sonuç: Rakamların Ardındaki Dinamik Strateji

Gübretaş, dışarıdan bakıldığında geleneksel bir sanayi kuruluşu gibi görünse de, finansal raporlarının derinliklerine inildiğinde çok daha fazlasını barındırıyor. Altın madenciliğine uzanan cesur bir çeşitlendirme, İran'daki dev operasyondan stratejik bir çıkış, teknoloji odaklı ürün inovasyonu ve üretimini katbekat aşan devasa bir ticaret operasyonu... Tüm bunlar, şirketin sadece bugünü yönetmekle kalmayıp, geleceği proaktif bir şekilde inşa ettiğini gösteriyor.

Gündelik hayatta adını sıkça duyduğumuz endüstri devlerinin, bildiğimiz kimliklerinin ötesinde aslında ne kadar farklı ve cesur gelecekler inşa ettiğini hiç düşünmüş müydünüz?

==============================================================

Gübretaş 2025 Dokuz Aylık Faaliyetleri ve Finansal Performansı: Brifing Belgesi

Yönetici Özeti

Bu brifing belgesi, Gübre Fabrikaları Türk A.Ş. (Gübretaş) ve bağlı ortaklıklarının 1 Ocak - 30 Eylül 2025 dönemine ait konsolide faaliyetlerini ve finansal sonuçlarını kapsamlı bir şekilde analiz etmektedir. Şirket, önceki yılın aynı döneminde kaydedilen 2,23 milyar ₺'lik zarara karşılık, bu dönemde ana ortaklık paylarına düşen 4,04 milyar ₺ net kâr açıklayarak önemli bir finansal geri dönüş gerçekleştirmiştir.

Bu performansın ardındaki temel dinamikler, şirketin stratejik olarak yeniden yapılandırdığı üç ana faaliyet kolundan kaynaklanmaktadır:

1. Yurtiçi Gübre Faaliyetleri: Toplam satış hacminde %12,7'lik bir artış sağlanmıştır. Özellikle yavaş salınımlı gübrelerdeki %55,2'lik büyüme dikkat çekicidir. Yarımca Tesisleri'ndeki greve bağlı olarak katı gübre üretiminde %24,5'lik bir düşüş yaşanmasına rağmen, ticari mal alımlarındaki %34,5'lik artışla satış hacmi desteklenmiştir.
2. Maden Yatırımları: Gübretaş Maden Yatırımları A.Ş. bünyesindeki Söğüt Altın Madeni, şirketin gelir ve kârlılığında dönüştürücü bir rol oynamaktadır. Bu segment, dönemin ilk dokuz ayında 8,64 milyar ₺ satış geliri üreterek konsolide sonuçlara önemli bir katkı sağlamıştır. Devam eden Faz-1 kapasite artışı ve Faz-2 tesis yatırımları, bu alandaki büyüme potansiyelinin altını çizmektedir.
3. Durdurulan Faaliyetler (Razi Petrochemical Co.): İran'daki bağlı ortaklık Razi Petrochemical Co.'nun satış süreci başlatılmış ve bu operasyonlar finansal tablolarda "durdurulan faaliyetler" olarak yeniden sınıflandırılmıştır. Bu stratejik karar, şirketin kaynaklarını ve odağını Türkiye'deki ana faaliyetlerine ve madencilik gibi yüksek büyüme potansiyeli taşıyan yeni alanlara kaydırma niyetini göstermektedir.

Piyasa koşulları, ham madde fiyatlarındaki ve döviz kurlarındaki yükselişler nedeniyle zorlu olmaya devam etmektedir. Bu durum, yurt içi kimyevi gübre pazarında %8'lik bir daralmaya yol açmıştır. Ancak Gübretaş, çeşitlendirilmiş operasyonel yapısı ve güçlü satış ağı sayesinde bu zorlukların üstesinden gelerek rekor düzeyde kârlılığa ulaşmıştır.

--------------------------------------------------------------------------------

I. Kurumsal Yapı ve Yönetim

Gübre Fabrikaları Türk A.Ş., Türkiye'nin ilk kimyevi gübre üreticisi olup sektörün öncü kuruluşudur. Şirketin ana ortağı ve en büyük müşterisi, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği'dir.

Sermaye Yapısı (30.09.2025 itibarıyla)

Ortaklar	Hisse Tutarı (₺)	Pay (%)
Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği	262.954.536	78,73
Gübretaş (Geri alınan paylar)	2.146.559	0,64
Diğer	68.898.905	20,63
Toplam Ödenmiş Sermaye	334.000.000,00	100,00

• Kayıtlı Sermaye Tavanı: 2.000.000.000 ₺
• İmtiyazlı Pay: Şirket sermayesinde imtiyazlı pay bulunmamaktadır.
• Sermaye Kaybı Durumu: Türk Ticaret Kanunu'nun 376. maddesi kapsamında "sermayenin kaybı" veya "borca batık olma" durumu mevcut değildir.

İnsan Kaynakları

30 Eylül 2025 tarihi itibarıyla Şirket'in çalışan sayısı 438 kişidir. Konsolide bazda ise Grup'un toplam çalışan sayısı 1.893 kişidir (Gübretaş Maden: 551 kişi).

--------------------------------------------------------------------------------

II. Finansal Performans Analizi (01.01.2025 - 30.09.2025)

Şirket, 2025 yılının ilk dokuz ayında, satış gelirlerindeki artış ve özellikle madencilik faaliyetlerinden gelen güçlü katkı sayesinde kârlılığını önemli ölçüde artırmıştır.

Özet Konsolide Gelir Tablosu Analizi

Aşağıdaki tablo, şirketin 2025 ve 2024 yıllarının ilk dokuz aylık dönemlerine ait karşılaştırmalı finansal sonuçlarını özetlemektedir.

Kalem	01.01-30.09.2025 (₺)	01.01-30.09.2024 (₺)	Değişim
Satışlar	36.829.623.771	28.607.808.886	+%28,7
Brüt Kâr	9.503.894.654	4.480.049.328	+%112,1
Esas Faaliyet Kârı	7.309.665.684	2.073.505.354	+%252,5
Sürdürülen Faaliyetler Dönem Kârı / (Zararı)	4.233.366.925	(1.624.306.538)	-
Durdurulan Faaliyetler Dönem (Zararı)	(401.905.157)	(1.242.649.107)	-
Net Dönem Kârı / (Zararı)	3.831.461.768	(2.866.955.645)	-
Ana Ortaklık Payları Net Kârı / (Zararı)	4.036.907.343	(2.231.739.262)	-
Pay Başına Kazanç (Ana Ortaklık Payı)	12,675	(4,863)	-

• Satış Gelirleri: Konsolide satış gelirleri, madencilik faaliyetlerinin tam kapasite devreye girmesi ve gübre segmentindeki satış hacmi artışıyla %28,7 oranında yükselmiştir.
• Brüt Kârlılık: Satış maliyetlerindeki artışın satış gelirlerindeki artışın altında kalması ve yüksek marjlı madencilik gelirlerinin etkisiyle brüt kâr %112,1 gibi çarpıcı bir oranda artmıştır.
• Net Kâr: Şirket, 2,87 milyar ₺'lik net zarardan 3,83 milyar ₺'lik net kâra geçmiştir. Ana ortaklık paylarına düşen kâr ise 4,04 milyar ₺ olarak gerçekleşmiştir. Bu dönüşüm, operasyonel verimlilik, stratejik segment katkısı ve etkin finansal yönetimin bir sonucudur.

Özet Konsolide Bilanço

VARLIKLAR	30 Eylül 2025 (₺)	31 Aralık 2024 (₺)
Dönen Varlıklar	38.874.304.209	24.239.168.338
Duran Varlıklar	22.604.144.082	27.290.158.736
TOPLAM VARLIKLAR	61.478.448.291	51.529.327.074
KAYNAKLAR
Kısa Vadeli Yükümlülükler	26.671.733.785	22.318.856.277
Uzun Vadeli Yükümlülükler	1.045.554.881	1.409.104.124
Özkaynaklar	33.761.159.625	27.801.366.673
TOPLAM KAYNAKLAR	61.478.448.291	51.529.327.074

• Şirketin toplam varlıkları, dönen varlıklardaki artış öncülüğünde %19,3 büyümüştür.
• Özkaynaklar, elde edilen net kârın etkisiyle %21,4 oranında güçlenerek 33,76 milyar ₺'ye ulaşmıştır.

--------------------------------------------------------------------------------

III. Faaliyet Bölümlerine Göre Performans

Gübretaş'ın konsolide performansı, birbirinden farklı dinamiklere sahip üç ana iş kolu tarafından şekillendirilmektedir.

A. Yurtiçi Gübre Faaliyetleri

Bu segment, şirketin geleneksel ana faaliyet alanını oluşturmaktadır. Dönem içerisinde üretim ve satışlarda zıt yönlü hareketler gözlenmiştir.

Üretim Miktarları (Ton)

Ürün Grubu	2025/9	2024/9	Değişim
Katı Gübre	274.205	363.045	(%24,5)
Bitki Besleme Grubu (Sıvı-Toz)	34.215	27.493	%24,4
Yavaş Salınımlı Gübre	48.671	37.603	%29,4
Genel Toplam	357.091	428.141	(%16,6)

• Önemli Not: Katı gübre üretimindeki %24,5'lik düşüşün arkasındaki ana neden, Petrol-İş Sendikası'nın kararıyla 3 Temmuz 2025'te Yarımca Tesisleri'nde başlayan grev uygulamasıdır. Buna karşın, katma değerli ürünler olan bitki besleme ve yavaş salınımlı gübre üretiminde önemli artışlar kaydedilmiştir.

Satış Miktarları (Ton)

Ürün Grubu	2025/9	2024/9	Değişim
Katı Gübre Toplamı	1.239.325	1.110.749	%11,6
Bitki Besleme Grubu (Sıvı-Toz)	39.605	38.288	%3,4
Yavaş Salınımlı Gübre	60.596	39.039	%55,2
Genel Toplam	1.339.526	1.188.076	%12,7

• Üretimdeki düşüşe rağmen, özellikle azotlu gübreler (%13,7 artış) ve yavaş salınımlı gübrelerdeki (%55,2 artış) güçlü talep sayesinde toplam satış hacmi %12,7 artmıştır. Bu durum, şirketin ticari mal tedarik kapasitesinin etkin kullanıldığını göstermektedir. Dönemde yapılan ticari mal alımları %34,5 artarak 955.126 tona ulaşmıştır.

B. Gübretaş Maden Yatırımları A.Ş. Faaliyetleri

Söğüt Altın Madeni, Ocak 2023'te faaliyete geçmesinden bu yana şirketin en önemli büyüme motoru haline gelmiştir.

• Satış Geliri: 2025 yılının ilk dokuz ayında yurtiçi maden faaliyetlerinden 8.640.071.885 ₺ satış geliri elde edilmiştir.
• Yatırımlar: Dönem içerisinde bu segmente 765.312.659 ₺ tutarında yatırım harcaması yapılmıştır. Bu yatırımlar, Faz 1 tesisinin kapasite artışı ve 70 milyon EURO'luk bir anlaşma ile başlatılan Faz 2 tesisinin inşasını kapsamaktadır.
• Faaliyetler: Akbaştepe cevher damarının oksitli üst kısımları ve Korudanlık yeraltı işletmesinden üretilen cevher işlenmektedir. Ayrıca, ruhsat sahası içindeki potansiyel yeni cevherleşmeleri tespit etmek için sondaj çalışmaları devam etmektedir.

C. Durdurulan Faaliyetler: Razi Petrochemical Co.

Şirket yönetimi, İran'daki bağlı ortaklık olan Razi Petrochemical Co.'nun satışına yönelik stratejik bir karar almıştır.

• Satış Süreci: 25 Kasım 2024 tarihli Olağanüstü Genel Kurul'da Yönetim Kurulu'na yetki verilmiş, 28 Şubat 2025'te ihale açılmış ve 26 Eylül 2025'te ihale gerçekleştirilmiştir. Satış süreci devam etmektedir.
• Finansal Raporlama: TFRS 5 standardı uyarınca Razi ve bağlı ortaklıkları (Arya Phosphoric, Raintrade, Petro Saman Avaran) "Satış amaçlı sınıflandırılan varlıklar" ve faaliyet sonuçları "Durdurulan faaliyetler dönem karı/(zararı)" olarak sınıflandırılmıştır.
• Operasyonel Veriler (2025/9):
  • Üretim: 810.666 ton (Amonyak, Üre, Sülfürik Asit, Kükürt, DAP)
  • Satış: 634.107 ton
  • Net Satış Geliri: 11.421.561.280 ₺

--------------------------------------------------------------------------------

IV. Piyasa Değerlendirmesi ve Sektörel Eğilimler

• Global Piyasalar: Yılın üçüncü çeyreğinde kimyevi gübre ham madde ve emtia fiyatları uzun yıllar ortalamalarının üzerinde seyretmiştir. Özellikle fosfor fiyatlarının güçlü seyri kompoze gübre fiyatlarını yüksek tutmuş, azotlu gübrelerde ise volatilite devam etmiştir.
• Yurt İçi Pazar:
  • Yılın ilk dokuz ayında Türkiye kimyevi gübre pazarında bir önceki yıla göre %8'lik bir düşüş yaşanmıştır.
  • Gübre fiyatlarındaki artış, iklim etkisi ve kuraklık gibi nedenlerle hububat üreticileri ekim dönemini 15-30 gün ötelemiştir.
  • Yüksek fiyatlar, çiftçileri daha uygun fiyatlı gübre arayışına itmiş, bu durumun katı kimyevi gübre pazarını daraltırken organomineral gübre pazarını büyütmesi beklenmektedir.

--------------------------------------------------------------------------------

V. Yatırım Faaliyetleri

Gübretaş, operasyonel verimliliği artırmak ve kapasitesini genişletmek amacıyla hem gübre hem de madencilik segmentlerinde önemli yatırımlar yapmaktadır. 2025 yılının ilk dokuz ayında Türkiye'deki gübre faaliyetlerine yönelik 278.129.253 ₺ yatırım harcaması gerçekleştirilmiştir.

Öne Çıkan Yatırım Projeleri:

• Yarımca Tesisleri:
  • Fosforik Asit Hatları'nın HDPE dönüşümü tamamlandı.
  • Amonyak (NH3) tankı planlı bakım çalışmaları başlatıldı.
  • Depo Faz-2 çalışmaları için ÇED dosyası süreci devam etmektedir.
  • Ar-Ge pilot üretim tesisi altyapısı tamamlandı.
• İskenderun Tesisleri:
  • Liman tesisleri master plan Faz-2 çalışmaları devam ediyor.
  • Sıvı üretim kapasitesini artırmak için ilave tank alımı yapıldı.
  • Akçay'daki depolama arazisi, 3.869 m²'lik yeni bir arsa alımıyla 45.549 m²'ye genişletildi.
• İzmir Tesisleri:
  • Aliağa fabrika binası çatı kaplamaları yenileniyor ve güneş enerjisi altyapısına uygun hale getiriliyor.

--------------------------------------------------------------------------------

VI. Raporlama Dönemi Sonrası Önemli Gelişmeler

• Adres Değişikliği: Yönetim Kurulu'nun 24 Ekim 2025 tarihli kararıyla şirket merkezinin Ümraniye/İstanbul'daki Bereket Plaza'ya taşınmasına karar verilmiştir.
• Sürdürülebilirlik Raporu: Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları'na (TSRS) uygun olarak hazırlanan 2024 yılı Sürdürülebilirlik Raporu, 30 Ekim 2025'te Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda ilan edilmiştir.