Rakamların Ardındaki Koton: 2025 Finans Raporundan 5 Çarpıcı Çıkarım
Zorlu ekonomik koşullar perakende sektörünü baskı altına alırken, yüzeysel rakamlar genellikle yanıltıcı olabilir. Koton'un son finansal raporu da bu durumun en net örneklerinden birini sunuyor. Şirketin bir önceki yılın aynı döneminde 1,27 milyar TL kâr elde ederken bu yılın ilk dokuz ayında 73 milyon TL net zarar açıklaması, ilk bakışta alarm zillerini çaldırabilir. Ancak, rakamların derinine inildiğinde, bu tablonun panik değil, bilinçli bir stratejinin sonucu olduğu görülüyor. Koton, makroekonomik fırtınalara karşı operasyonel çekirdeğini korumak ve fiziksel perakende kalesini güçlendirmek için, büyüme ve dijitaldeki gösterişli metriklerden feragat ederek kasıtlı ve disiplinli bir "kârlı küçülme" stratejisi uyguluyor. Bu analizde, bu stratejinin kanıtı niteliğindeki beş çarpıcı çıkarımı mercek altına alacağız.
1. Büyüme Paradoksu: Zayıflayan Piyasada Fiziksel Mağazalar Nasıl Güçlendi?
Koton'un konsolide satışlarının %3,9 daraldığı bir dönemde, yurt içi mağazacılık bire bir (LFL, yani en az bir yıldır faaliyette olan aynı mağazaların karşılaştırmalı satışı) satışlarının ilk 9 ayda nominal olarak %7,7 artması, raporun en dikkat çekici paradokslarından birini oluşturuyor. Bu durum, raporda özellikle vurgulanan "yurt içinde zayıflayan tüketici talebine rağmen" gerçekleşiyor.
Ancak daha da önemli bir detay, raporda belirtilen %5,1'lik "reel büyüme" rakamıdır. Bu, Koton'un yurt içi mağazacılık satışlarının enflasyondan arındırıldığında dahi büyüdüğünü, yani bu artışın sadece bir fiyat enflasyonu ilüzyonu olmadığını kanıtlıyor. Bu veri, şirketin fiziksel mağazacılıkta sektördeki daralmadan pozitif yönde ayrıştığını ve rakiplerinden aktif olarak pazar payı kazandığını gösteriyor.
"9A 2025’te yurt içinde zayıflayan tüketici talebine rağmen yurt içi mağazacılık satışları sektördeki daralmadan olumlu ayrışarak, %5,1 seviyesinde reel büyüme kaydetmiştir."
2. Dijitalde Stratejik Geri Çekilme: Koton Neden İnternet Satışlarını Kasıtlı Olarak Azalttı?
Dijital büyümenin sorgusuz sualsiz bir başarı ölçütü kabul edildiği bir çağda, Koton'un yurt içi e-ticaret satışlarını ilk dokuz ayda %28 gibi keskin bir oranda daraltması şaşırtıcıdır. Ancak bu bir başarısızlık değil, tam aksine, "karlılık ve etkin stok yönetimi odağı kapsamında alınan stratejik bir karar"dır. Bu hamle, şirketin yüksek faiz oranları ve artan sermaye maliyetleri ortamında, sektördeki "ne pahasına olursa olsun büyüme" anlayışından uzaklaşarak sürdürülebilir kârlılığa odaklandığını gösteriyor.
Bu stratejinin bir parçası olarak, pazar yerlerine kıyasla daha kârlı olan Koton.com'un yurt içi satışlardaki payı %50'yi aşmış durumda. Bu bilinçli geri çekilmenin, aynı dönemde yurt dışı e-ticaret satışlarının %33 büyümesiyle oluşturduğu tezatlık, kararın ne kadar stratejik olduğunu bir kez daha kanıtlıyor. Koton, her büyümenin iyi olmadığını ve kârlılığın hacimden daha değerli olabileceğini gösteren modern bir perakende dersi veriyor.
3. Güçlü TL İkilemi: Dolar Bazında %9 Büyüme Nasıl TL'de %13,5 Küçülmeye Dönüştü?
Gelirlerinin yaklaşık dörtte birini yurt dışından elde eden Koton gibi ihracatçı bir şirket için makroekonomik politikaların etkisi kaçınılmazdır. Rapor, bu etkinin ne kadar çarpıcı olabileceğini gözler önüne seriyor: Yurt dışı satışlar tüm kanallarda USD bazında %9 büyürken, bu operasyonel başarı TL'ye çevrildiğinde %13,5'lik bir küçülmeye dönüşüyor.
Bu durumun nedeni, raporda da belirtildiği gibi, "döviz kurlarının enflasyon artışı altında kalarak baskılanmaya devam etmesi". Basitçe söylemek gerekirse, Koton'un yurt dışında operasyonel olarak kazandığı her 109 dolar, TL'ye çevrildiğinde reel olarak 86,5 dolara düşmüştür. Bu, operasyonel başarının makroekonomik politikalara nasıl kurban gidebileceğinin somut bir kanıtıdır ve küresel operasyonları olan Türk şirketlerinin karşılaştığı en büyük zorluklardan birini ortaya koymaktadır.
4. Sadakat Kulübünün Gizli Gücü: 8.5 Milyon Üye Şirketi Nasıl Ayakta Tutuyor?
Nisan 2023'te kurulan Koton Club sadakat programı, 30 Eylül 2025 itibarıyla 8,5 milyonluk devasa bir üye tabanına ulaştı. Bu rakamın ötesinde, bu üyelerin şirketin finansal dayanıklılığına olan katkısı hayati önem taşıyor.
"Üçüncü çeyrek verilerine göre, Koton Club üyelerinin toplam satışlar içerisindeki payı yaklaşık %70 olup, fiş başına ürün sayısı (UPT) üye olmayanlara göre %9 daha fazla, alışveriş sıklıkları ise %58 daha yüksektir."
Zorlu bir piyasada Koton'un en büyük güvencelerinden biri, daha sık ve daha fazla alışveriş yapan bu sadık müşteri tabanıdır. Bu program, şirketin indirim baskısı ve azalan talep gibi zorluklara karşı direncini artıran, adeta bir "ekonomik hendek" görevi görüyor.
5. Kârlılık Bilmecesi: Brüt Kâr %55 İken Net Sonuç Neden Zarar?
Raporun en büyük bilmecesi burada yatıyor: Koton ilk dokuz ayda 73 milyon TL net zarar açıklamasına rağmen, brüt kâr marjı %55,1 ve FAVÖK marjı %24,9 gibi oldukça güçlü seviyelerde seyrediyor. Bu rakamlar, Koton'un temel perakendecilik makinesinin son derece sağlıklı ve kârlı çalıştığını, sorunun operasyonel değil, finansal yapıda olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor.
Peki bu kârlılık neden net sonuca yansımadı? Cevap, "artan finansman giderlerinin olumsuz etkisi"nde gizli. Finansal tablolara daha yakından bakıldığında, finansman giderlerinin geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 716 milyon TL artarak 1,74 milyar TL'den 2,45 milyar TL'ye fırladığı görülüyor. Bu devasa artış, operasyonel kârı eriterek net sonucu zarara çeviriyor. Bu durum, şirketin operasyonel sağlığının yerinde olduğunu, ancak borçlanma maliyetleri gibi dış faktörlerin net kârlılığı nasıl baskılayabildiğinin altını çiziyor.
Sonuç: Geleceğe Bakış
Koton'un 2025 ilk dokuz ay finansal raporu, yüzeydeki zarar rakamının ötesinde, zorlu bir piyasada ayakta kalmak için bilinçli ve cesur kararlar alan bir şirketin portresini çiziyor. Yurt içi e-ticarette kârlılık odaklı küçülme, fiziksel mağazalarda pazar payı kazanma, sadakat programı ile müşteri kalesini güçlendirme ve operasyonel kâr marjlarını koruma gibi adımlar, şirketin uzun vadeli sağlığını kısa vadeli büyüme metriklerinin önüne koyan tutarlı bir stratejinin parçalarıdır. Bu veriler ışığında asıl soru şudur: Koton'un kârlılık odaklı bu disiplinli stratejileri, şirketi gelecekteki ekonomik dalgalanmalara karşı daha dayanıklı hale getirebilecek mi?
=========================================================
Koton Mağazacılık 2025 İlk Dokuz Aylık Performans Değerlendirmesi
Yönetici Özeti
Bu brifing belgesi, Koton Mağazacılık Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin 1 Ocak - 30 Eylül 2025 dönemine ait faaliyet raporu ve finansal tablolarını analiz ederek şirketin finansal, operasyonel ve kurumsal performansına dair kapsamlı bir özet sunmaktadır.
Dönemin öne çıkan bulguları şunlardır:
- Finansal Performans: Konsolide hasılat, bir önceki yılın aynı dönemine göre %3,9'luk bir daralmayla 22,9 milyar TL olarak gerçekleşmiştir. Bu düşüşün temel nedeni, döviz kurlarının enflasyonun altında kalmasıyla baskılanan ve TL bazında %13,5 küçülen yurt dışı satışlarıdır. Buna karşın, yurt dışı satışlar ABD Doları bazında %9 büyüme kaydetmiştir. Yurt içi perakende satışları ise zayıflayan tüketici talebine rağmen %5,1'lik reel büyüme ile sektörden olumlu ayrışmıştır. Şirket, 1,27 milyar TL'lik kârdan 73 milyon TL'lik net zarara geçmiştir. Bu durum, azalan esas faaliyet kârı ve artan finansman giderlerinden kaynaklanmıştır.
- Kârlılık Marjları: Brüt kâr marjı, etkin stok yönetimi ve enflasyonun altında kalan maliyet artışları sayesinde %55,1 gibi güçlü bir seviyede korunmuştur. FAVÖK marjı ise disiplinli gider yönetimi sayesinde %24,9 olarak gerçekleşmiştir.
- Operasyonel Gelişmeler: Şirketin toplam mağaza sayısı, yurt dışındaki net 5 yeni kurumsal mağaza artışıyla 30 Eylül 2025 itibarıyla 458'e ulaşmıştır. Yurt içi bire bir (LFL) mağaza satışları adetsel bazda %12 artış göstermiştir. Kârlılık odağıyla yurt içi e-ticaret kanalı stratejik olarak daraltılırken, yurt dışı e-ticaret satışları %33 oranında büyümüştür.
- Stratejik Odaklar: Nisan 2023'te başlatılan "Koton Club" sadakat programı, 8,5 milyon üyeye ulaşarak toplam satışların yaklaşık %70'ini oluşturmuş ve müşteri bağlılığında kilit bir rol oynamıştır. Üyeler, daha yüksek alışveriş sıklığı ve sepet büyüklüğü göstermektedir.
- Finansal Durum: Operasyonel verimlilik ve stok seviyelerindeki yaklaşık %8'lik düşüş sayesinde 1,6 milyar TL serbest nakit akışı yaratılmıştır. Ağırlıklı olarak Euro cinsinden olan krediler nedeniyle net finansal borçlulukta sınırlı bir artış gözlenmiş, kiralama yükümlülükleri hariç Net Finansal Borç/FAVÖK oranı 0,8 seviyesinde kalmıştır.
Sonuç olarak, Koton Mağazacılık zorlu makroekonomik koşullar ve güçlü TL'nin yarattığı baskıya rağmen yurt içi perakendede dayanıklılık göstermiş, kârlılık marjlarını korumuş ve sadakat programı gibi stratejik girişimlerle operasyonel gücünü artırmıştır. Ancak, kur etkileri ve artan finansman maliyetleri net kârlılığı olumsuz etkilemiştir.
--------------------------------------------------------------------------------
1. Kurumsal Genel Bakış
1.1. Şirket Profili ve Faaliyet Alanı
- Tarihçe: 1988 yılında faaliyetlerine başlayan Koton Mağazacılık, 25 Mart 2005'te mevcut unvanıyla tescil edilmiştir.
- Faaliyet Konusu: Her türlü tekstil ürününün tasarımını yaparak ürettirmek ve bu ürünleri çok kanallı bir yapı üzerinden (doğrudan ve franchise mağazalar, e-ticaret, online pazaryerleri ve toptan satış) satmaktır.
- Ürün Yelpazesi: Kadın, erkek ve çocuk kategorilerinde giyim ve aksesuar ürünleri sunmaktadır. Yılda 30 binden fazla SKU (Stok Kodu) ile üst giyim, alt giyim, denim, dış giyim, triko, iç giyim, plaj giysileri, abiye, spor giyim ve kozmetik gibi geniş bir ürün gamına sahiptir.
- Halka Arz: Şirket payları, 25 Nisan 2024 tarihinde SPK tarafından onaylanan izahname ile halka arz edilmiş ve 10 Mayıs 2024'ten itibaren Borsa İstanbul'da işlem görmeye başlamıştır.
1.2. Sermaye Yapısı ve Ortaklık
30 Eylül 2025 itibarıyla şirketin ödenmiş sermayesi 829.650.000 TL'dir. Halka arz sonrası sermaye ve ortaklık yapısı aşağıdaki gibidir:
Pay Sahibi | Nominal Değer (TL) | Oran (%) |
Nemo Apparel B.V. | 328.508.456 | 39,60 |
Yılmaz Yılmaz | 195.902.787 | 23,61 |
Şükriye Gülden Yılmaz | 195.902.787 | 23,61 |
Halka Açık | 109.335.970 | 13,18 |
Toplam | 829.650.000 | 100,00 |
- İmtiyazlı Paylar: Yılmaz Yılmaz ve Şükriye Gülden Yılmaz'a ait A grubu paylar, yönetim kurulu üyelerinin (bağımsız üyeler hariç) ve genel kurul başkanının seçiminde her bir pay için beş oy hakkı imtiyazına sahiptir. Ayrıca, sermaye artırımı, şirket tasfiyesi, birleşme/bölünme gibi kritik genel kurul kararlarının alınabilmesi için A grubu pay sahiplerinin çoğunluğunun olumlu oyu gerekmektedir.
1.3. Yönetim Kurulu ve Komiteler
Şirket yönetim kurulu, 28 Mayıs 2025 tarihli genel kurulda seçilen 6 üyeden oluşmaktadır.
Üye Adı | Görevi |
Yılmaz YILMAZ | Yönetim Kurulu Başkanı (İcracı) |
Gurgle B.V. (Temsilci: E. B. van Geloven) | Yönetim Kurulu Başkan Vekili (İcracı Değil) |
Şükriye Gülden YILMAZ | Yönetim Kurulu Üyesi (İcracı) |
Deniz YILMAZ | Yönetim Kurulu Üyesi (İcracı Değil) |
Ömer Faruk IŞIK | Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi |
Ayşe Ufuk AĞAR | Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi |
- Komiteler: Kasım 2024'te kurulan ve SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri'ne uyum çerçevesinde faaliyet gösteren üç ana komite bulunmaktadır:
- Denetimden Sorumlu Komite: İki bağımsız üyeden oluşur. 2025'in ilk dokuz ayında beş toplantı yapmıştır.
- Riskin Erken Saptanması Komitesi: Üç üyeden oluşur (çoğunluğu icracı değil). Dört toplantı gerçekleştirmiştir.
- Kurumsal Yönetim Komitesi: Beş üyeden oluşur ve aynı zamanda Aday Gösterme ile Ücret Komitesi görevlerini de yerine getirir. Dört toplantı gerçekleştirmiştir.
--------------------------------------------------------------------------------
2. Finansal Performans Analizi (1 Ocak – 30 Eylül 2025)
Not: Tüm finansal veriler, TMS 29 kapsamında enflasyon muhasebesi uygulanarak 30 Eylül 2025 tarihli satın alma gücüne göre düzeltilmiştir.
2.1. Gelir Tablosu Analizi
Kalem | 1 Ocak - 30 Eylül 2025 (TL) | 1 Ocak - 30 Eylül 2024 (TL) | Değişim |
Hasılat | 22.859.776.392 | 23.794.611.269 | -%3,9 |
Brüt Kâr | 12.599.698.245 | 13.656.453.280 | -%7,7 |
Brüt Kâr Marjı | %55,1 | %57,4 | -2,3 bp |
Esas Faaliyet Kârı | 1.287.372.742 | 1.744.432.517 | -%26,2 |
FAVÖK | 5.697.710.407 | 6.209.660.223 | -%8,2 |
FAVÖK Marjı | %24,9 | %26,1 | -1,2 bp |
Vergi Öncesi Kâr/Zarar | (18.396.486) | 1.399.823.524 | - |
Net Dönem Kârı/Zararı | (72.825.206) | 1.274.489.498 | - |
Hisse Başına Kazanç (TL) | (0,091) | 1,536 | - |
- Hasılat Detayları:
- Yurt İçi: Mağazacılık satışları reel olarak %5,1 artarken, kârlılık odağıyla daraltılan e-ticaret ve toptan kanallarının etkisiyle toplam yurt içi satışlar yatay seyretmiştir.
- Yurt Dışı: Satışlar USD bazında %9 büyüme göstermesine rağmen, güçlü TL'nin etkisiyle TL bazında %13,5 daralmıştır. Hasılatın yaklaşık dörtte biri yurt dışı operasyonlardan gelmektedir.
- Kârlılık Detayları:
- Brüt Kâr Marjı: Maliyet kontrolü ve etkin stok yönetimi sayesinde %55,1 gibi güçlü bir seviyede kalmıştır. Yurt içi brüt marj %60,6, yurt dışı ise yaklaşık %40 olarak gerçekleşmiştir.
- FAVÖK Marjı: Enflasyonun üzerinde artan kira giderlerine rağmen, disiplinli gider yönetimi ile %24,9 seviyesinde güçlü bir marj elde edilmiştir.
- Net Zarar: Yüksek brüt kârlılığa rağmen, geçen yıla göre azalan esas faaliyet kârı ve artan finansman giderleri, dönemin 73 milyon TL net zararla kapanmasına neden olmuştur.
2.2. Bilanço ve Finansal Durum
Kalem (Milyon TL) | 30 Eylül 2025 | 31 Aralık 2024 |
Toplam Varlıklar | 24.116,9 | 24.265,4 |
Toplam Yükümlülükler | 17.295,5 | 16.519,7 |
Özkaynaklar | 6.821,4 | 7.745,6 |
Net Finansal Borç (Kiralama Dahil) | 7.928,6 | 7.356,2 |
Net Finansal Borç (Kiralama Hariç) | 4.373,7 | 3.380,2 |
Net Finansal Borç / FAVÖK (Kiralama Hariç) | 0,8x | 0,6x |
- Nakit Akışı: Yılın ilk dokuz ayında operasyonel iyileşme, verimlilik tedbirleri ve stok tutarındaki %8'lik azalma sayesinde 1,6 milyar TL serbest nakit akışı yaratılmıştır.
- Borçluluk: Net finansal borç/FAVÖK oranı (kiralama yükümlülükleri hariç) 0,8 ile yönetilebilir bir seviyededir. Borçluluğun artışında, ağırlıklı Euro cinsinden olan kredilerdeki kur artışının etkisi olmuştur.
--------------------------------------------------------------------------------
3. Operasyonel Gelişmeler ve Stratejik Odaklar
3.1. Mağaza Ağı ve Genişleme
- Mevcut Durum (30 Eylül 2025): Toplam 458 mağaza bulunmaktadır. Bu mağazaların 242'si yurt içinde, 216'sı yurt dışındadır.
- Değişim: 2024 yıl sonuna göre yurt dışı kurumsal mağaza sayısı net 10 adet artarken, yurt içi mağaza sayısı 2 adet azalmıştır. Toplam mağaza sayısı net 7 adet artmıştır.
- Satış Alanı: Toplam satış alanı 390,7 bin metrekaredir.
- Gelecek Planları: 2025'in son çeyreğinde Körfez (GCC) Bölgesi'nde 8 yeni kurumsal mağaza açılması planlanmaktadır.
- Raporlama Sonrası Gelişmeler: 30 Eylül - 6 Kasım 2025 arasında 2'si yurt dışında, 1'i yurt içinde olmak üzere 3 yeni mağaza daha açılarak toplam sayı 461'e ulaşmıştır.
3.2. Bire Bir (LFL) Satış Performansı
Bire bir (LFL) bazda, yani en az bir yıldır faaliyette olan aynı mağazaların karşılaştırmasında, hem ciro hem de adet bazında büyüme kaydedilmiştir. Bu, mevcut mağazalardaki verimliliğin arttığını göstermektedir.
LFL Performansı (1 Ocak - 30 Eylül 2025) | Satış Tutarı Değişimi | Satış Adedi Değişimi |
Yurt İçi Mağazacılık | +%7,7 | +%12,0 |
Konsolide Mağazacılık | +%1,8 | +%5,4 |
3.3. E-Ticaret Stratejisi
- Konsolide Performans: Yurt dışı e-ticaret satışları %33 büyürken, yurt içi satışlardaki %28'lik stratejik daralmanın etkisiyle konsolide e-ticaret satışları %8 küçülmüştür. E-ticaretin toplam gelir içindeki payı %10'dur.
- Yurt İçi Odak: Yurt içinde kârlılığı artırmak amacıyla e-ticaret hacminden feragat edilmiştir. Bu strateji kapsamında, daha kârlı olan Koton.com'un yurt içi online satışlar içindeki payı 6 puan artarak %50'yi aşmıştır.
3.4. Müşteri Sadakati: Koton Club
- Üye Sayısı: Nisan 2023'te hayata geçirilen sadakat programı Koton Club, 30 Eylül 2025 itibarıyla 8,5 milyon üyeye ulaşmıştır.
- Satışlara Etkisi: Koton Club üyeleri, toplam satışların yaklaşık %70'ini gerçekleştirmektedir.
- Performans Metrikleri: Üyelerin performansı, üye olmayanlara göre belirgin şekilde daha yüksektir:
- Fiş Başına Ürün Sayısı (UPT): %9 daha fazla.
- Alışveriş Sıklığı: %58 daha yüksek.