Bir Teknoloji Şirketinin Finans Raporundan Çıkarılacak 4 Şaşırtıcı Ders
Giriş: Rakamların Ardındaki Hikaye
Kurumsal faaliyet raporları, genellikle yatırımcılar ve analistler için hazırlanmış, rakamlarla dolu, sıkıcı belgeler olarak görülür. Ancak bu belgeler, dikkatli bir gözle incelendiğinde bir şirketin stratejisi, dönüşümü ve geleceği hakkında çarpıcı hikayeler barındırır. Rakamlar, sadece finansal bir durumu değil, aynı zamanda yönetim vizyonunu, inovasyon kültürünü ve pazar konumlandırmasını da anlatır.
Obase Bilgisayar ve Danışmanlık Hizmetleri A.Ş.'nin 30 Eylül 2025 tarihli faaliyet raporu da tam olarak böyle bir hikaye anlatıyor. İlk bakışta sadece bir finansal özet gibi görünen bu rapor, şirketin stratejik derinliğini ve gizli kalmış potansiyelini gözler önüne seriyor. Bu rapor, sadece finansal bir özet değil, aynı zamanda bir teknoloji şirketinin ciro baskısından kârlılık odaklı bir gelecek vizyonuna nasıl geçtiğinin, inovasyonu DNA'sına nasıl işlediğinin ve küresel pazarda sessizce nasıl bir güç haline geldiğinin yol haritasını sunuyor. Gelin, bu rapordan çıkarılan en şaşırtıcı dört dersi birlikte keşfedelim.
1. Kârlılık Paradoksu: Daha Az Satışla Daha Fazla Kâr Etmek Mümkün mü?
İlk bakışta çelişkili görünen finansal bir durumla karşı karşıyayız. Şirketin net satışları, bir önceki yılın aynı dönemine göre 698 milyon TL'den 613 milyon TL'ye düşmüş. Ancak aynı dönemde brüt kârı 74,7 milyon TL'den 139 milyon TL'ye çıkarak neredeyse ikiye katlanmış.
Bu değişimin kârlılığa yansıması ise daha da çarpıcı. Brüt kâr marjı %10,7'den %22,7'ye fırlarken, FAVÖK (Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr) marjı ise %10,4'ten %24,7'ye yükselmiş. Peki, daha az ciro ile nasıl bu kadar yüksek bir kârlılık artışı sağlanabilir?
Bu paradoksun ardındaki stratejik neden raporda açıkça belirtiliyor: "Son dönemde Şirket belirli ürünlerde, kalıcı lisans kullanımı satış modelinden, lisans kiralama modeline yönelmiştir." Bu stratejik hamle, tek seferlik ve daha düşük marjlı satışlar yerine, daha yüksek kâr marjı sunan, tekrarlayan ve sürdürülebilir bir gelir modeline (günümüzün popüler SaaS - Hizmet Olarak Yazılım - modellerine benzer şekilde) geçişin bir kanıtıdır. Bu model, ciro dalgalanmalarına karşı daha dayanıklı, öngörülebilir bir nakit akışı yaratır ve müşteri yaşam boyu değerini artırır. Obase, ciro hacminden ziyade kârlılık ve operasyonel verimliliğe odaklanarak finansal yapısını kökten güçlendiriyor.
2. Ar-Ge Bir Gider Değil, Şirketin Kalbidir
Bir teknoloji şirketinin geleceğinin en önemli göstergelerinden biri, Ar-Ge'ye verdiği önemdir. Obase'in bu konudaki yaklaşımı ise şaşırtıcı bir istatistikle ortaya çıkıyor: Şirketin toplam 186 çalışanının 110'unun Ar-Ge, 4'ünün ise Ar-Ge Destek personeli olduğunu, yani ekibin %60'ından fazlasının doğrudan inovasyon süreçlerinde yer aldığını görüyoruz.
Bu durum, anlık bir strateji değil, şirketin köklü bir inovasyon kültürüne sahip olduğunu gösteriyor. Obase, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan Ar-Ge Merkezi onayı alan "ilk yerli yazılım şirketlerinden biri" olma unvanını 16 Kasım 2012 gibi erken bir tarihte almış. Ar-Ge'ye yapılan finansal yatırım da bu kültürü somutlaştırıyor. Sadece 2025'in ilk dokuz ayında aktifleştirilen geliştirme maliyetleri 180,4 milyon TL'yi buluyor.
Bu veriler, Obase'in sadece yazılım satan bir firma olmadığını, aynı zamanda temelinde teknoloji ve inovasyon üreten bir güç merkezi olduğunu kanıtlıyor. Bu devasa Ar-Ge yatırımı, şirketin 1. bölümde bahsedilen yüksek marjlı, lisans kiralama modeline dayalı ürünleri geliştirmesini sağlayan temel motordur. Bu, sadece bir kültür meselesi değil, aynı zamanda sürdürülebilir kârlılığın kaynağıdır. Şirketin, çalışanlarını "Obase Akademi" ile desteklemesi ve yüksek lisans/doktora eğitimlerine teşvik vermesi de bu Ar-Ge odaklı kültürün ne kadar içselleştirildiğinin bir başka göstergesi.
3. "Gizli" Küresel Oyuncu: 20 Ülkede 30.000'den Fazla Lokasyon
Obase, yerel bir yazılım evi olarak bilinse de, rapor pek bilinmeyen etkileyici bir küresel erişimi ortaya koyuyor. Şirketin ürettiği çözümler, Türkiye dahil toplam 20 ülkede ve 30.000'den fazla lokasyonda (şube, mağaza, depo vb.) aktif olarak kullanılıyor.
Bu küresel varlık, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Hollanda ve Katar gibi farklı coğrafyalara yayılmış durumda. Şirketin İstanbul'daki merkezinin yanı sıra California ve Virginia'da da ofislerinin bulunması, bu uluslararası vizyonu pekiştiriyor.
Bu küresel ayak izi, Obase'in Ar-Ge merkezinde geliştirdiği teknolojinin sadece yerel değil, uluslararası standartlarda da rekabetçi ve geçerli olduğunun en somut kanıtıdır. Bu durum, gelecekteki büyüme potansiyelini bir tahminden öte, kanıtlanmış bir gerçekliğe dönüştürmektedir.
4. Yönetimde Kurucu Vizyonu: Bir Oy Her Zaman Bir Oy Değildir
Halka açık bir şirketin yönetim yapısında nadiren rastlanan ilginç bir detay, Obase'in sermaye yapısında gizli. Şirket sermayesi, A ve B grubu olmak üzere iki farklı pay türünden oluşuyor. Kilit mekanizma ise oy haklarında yatıyor:
Genel kurul toplantılarında her bir A grubu payın 5 (beş), her bir B grubu payın ise 1 (bir) oy hakkı vardır.
Bu yapının sonucu oldukça net: Şirketin %31,54'lük kısmı halka açık olmasına rağmen, oy imtiyazı tanıyan A grubu payların tamamına sahip olan kurucu ortaklar (Bülent Dal, Mehmet Haluk Alpay ve Banu Dal), yönetim hakimiyetini korumaya devam ediyor.
Bu yapı, şirkete uzun vadeli ve istikrarlı bir vizyon kazandırırken, aynı zamanda azınlık hissedarların stratejik kararlar üzerindeki etkisini sınırlayan bir dengeyi de beraberinde getirir. Bu, yatırımcılar için hem bir istikrar güvencesi hem de dikkate alınması gereken bir yönetim dinamiğidir.
Sonuç: Rakamların Ötesine Bakmak
Obase'in raporu, bilinçli bir stratejik dönüşümün kanıtıdır: Kârlılık odaklı bir iş modeline geçiş, şirketin kalbindeki sarsılmaz Ar-Ge motoruyla besleniyor; bu motorun ürettiği çözümler küresel pazarda kendini kanıtlıyor ve tüm bu yapı, kurucu vizyonunu koruyan istikrarlı bir yönetimle uzun vadeli hedeflere yönlendiriliyor.
Faaliyet raporu gibi resmi belgeler, bir şirketin sadece finansal sağlığını değil, aynı zamanda ruhunu, stratejisini ve geleceğe yönelik vizyonunu da ortaya koyar. Bir şirketin gerçek potansiyelini anlamak için, bilançonun satır aralarında gizlenen bu tür stratejik hikayeleri okumak ne kadar önemlidir?
OBASE Faaliyet Raporu ve Finansal Durumuna İlişkin Brifing Belgesi
Yönetici Özeti
Bu brifing belgesi, Obase Bilgisayar ve Danışmanlık Hizmetleri Ticaret A.Ş.'nin (OBASE) 1 Ocak 2025 – 30 Eylül 2025 dönemine ait faaliyet raporu ve konsolide finansal tablolarını sentezleyerek şirketin performansı, stratejik yönü ve kurumsal yapısı hakkında kapsamlı bir analiz sunmaktadır.
Temel Bulgular:
- Kârlılıkta Güçlü Artış: Şirketin net satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre 698,6 milyon TL'den 613,4 milyon TL'ye gerilemiş olsa da, brüt kârı 74,8 milyon TL'den 139,1 milyon TL'ye yükselmiştir. Bu durum, brüt kâr marjının %10,7'den %22,7'ye çıkarak iki kattan fazla artmasıyla sonuçlanmıştır. Bu önemli iyileşme, maliyet yönetimindeki etkinliği ve kârlılık odaklı bir stratejiyi işaret etmektedir. Şirket, dönemi 4,2 milyon TL'lik net zararla kapatmış olsa da, bu rakam bir önceki yılın aynı dönemindeki 69,7 milyon TL'lik zarara kıyasla kayda değer bir iyileşmeyi temsil etmektedir.
- Ar-Ge ve İnovasyon Odaklı Yatırım: OBASE'nin temel yatırım kalemi, Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri sonucunda aktifleştirilen geliştirme maliyetleridir. Şirket, 1 Ocak 2025-30 Eylül 2025 döneminde bu alana 180,5 milyon TL'lik yatırım yapmıştır. Bu durum, şirketin teknolojik yetkinliklerini artırma ve yenilikçi ürünler geliştirme konusundaki kararlılığını göstermektedir.
- Sağlam Finansal Yapı ve Devlet Teşvikleri: 30 Eylül 2025 itibarıyla şirketin aktif büyüklüğü 996,6 milyon TL, özkaynak büyüklüğü ise 673,9 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Şirket, Ar-Ge merkezi statüsü sayesinde önemli vergi ve SGK teşviklerinden yararlanmakta olup, 599,3 milyon TL tutarında gelecek yıllara devreden kurumlar vergisi Ar-Ge indirimi bulunmaktadır.
- Kurumsal Yapı ve Kontrol: Şirketin yönetim hâkimiyeti, A Grubu imtiyazlı paylara sahip olan kurucu ortaklar Mehmet Haluk Alpay, Bülent Dal ve Banu Dal tarafından birlikte kullanılmaktadır. Şirket, Borsa İstanbul Ana Pazar'da "OBASE" koduyla işlem görmekte olup, 30 Eylül 2025 itibarıyla fiili dolaşımdaki pay oranı %31,52'dir.
- Tanımlanan Temel Riskler: Yönetim, başlıca riskler olarak sektördeki yoğun rekabet, nitelikli personeli elde tutma zorluğu (beyin göçü), müşterilerin olası ödeme güçlükleri ve Ar-Ge faaliyetlerinden beklenen sonuçların elde edilememesi gibi faktörleri tanımlamaktadır.
1. Şirket Profili ve Faaliyet Alanı
1995 yılında kurulan OBASE, analitik ve sektörel çözümler alanında uzmanlaşmış bir yazılım geliştirme ve bilişim teknolojileri çözüm sağlayıcısıdır. OBASE Grubu, İstanbul, California ve Virginia'daki ofisleriyle faaliyet göstermektedir. Şirketin temel iş modeli, müşteri şirketlerin verilerini işleyerek verimliliklerini artıracak iş değerine dönüştürmektir.
Şirketin sunduğu çözümler üç ana başlık altında toplanmaktadır:
- Sektörel Çözümler: ERP, CRM, tedarik zinciri, e-ticaret ve iş analitiği alanlarında firmaların dijital dönüşüm süreçlerine yönelik tekrarlanabilir ve özelleştirilebilir çözümler sunulmaktadır.
- İş Zekâsı Çözümleri: ABD merkezli Strategy ve Microsoft altyapıları kullanılarak geliştirilen yazılım ürünleri ve bunlara ilişkin danışmanlık, uygulama ve bakım hizmetlerini kapsar. Bu çözümler, büyük veri kitlelerinin çok boyutlu analiz edilmesine olanak tanır.
- Veri Analitiği Çözümleri: IBM ve Microsoft gibi teknolojilerle geliştirilen veri yönetimi ve ileri analitik çözümleridir. Bu çözümler, işletmelere güvenilir bilgi sistemleri, öngörüler ve akıllı karar destek sistemleri sunmayı hedefler.
OBASE, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan Ar-Ge Merkezi onayı alan ilk yerli yazılım şirketlerinden biridir. Şirketin çözümleri, Türkiye dahil 19 farklı ülkede 30.000'den fazla lokasyonda kullanılmaktadır. Müşteri portföyü perakende, telekomünikasyon, finans, sağlık ve lojistik gibi çeşitli sektörleri kapsamaktadır.
2. Finansal Performans Analizi
2.1. Gelir ve Kârlılık
1 Ocak - 30 Eylül 2025 döneminde OBASE, net satışlarda bir önceki yılın aynı dönemine göre düşüş yaşamasına rağmen, operasyonel kârlılıkta önemli bir iyileşme kaydetmiştir. Satışların maliyetindeki belirgin düşüş, brüt kâr marjının %10,7'den %22,7'ye yükselmesini sağlamıştır.
Finansal Kalem (TL) | 1 Ocak - 30 Eylül 2025 | 1 Ocak - 30 Eylül 2024 | Değişim |
Net Satışlar | 613.397.361 | 698.573.531 | -12,2% |
Satışların Maliyeti (-) | (474.345.522) | (623.790.737) | -24,0% |
Brüt Kâr | 139.051.839 | 74.782.794 | +85,9% |
Brüt Kâr Marjı | %22,7 | %10,7 | +12,0 p.p. |
Esas Faaliyet Kârı / (Zararı) | 31.542.377 | (17.044.753) | N/A |
Faaliyet Kâr Marjı | %5,1 | (%2,4) | +7,5 p.p. |
FAVÖK | 151.563.533 | 72.392.101 | +109,4% |
FAVÖK Marjı | %24,7 | %10,4 | +14,3 p.p. |
Net Dönem Zararı | (4.172.284) | (69.438.550) | -94,0% |
Dönem satışlarının %85'i yurt içi satışlardan elde edilmiştir. Enflasyon muhasebesi (TMS 29) uygulamasının kârlılık üzerinde önemli bir etkisi olduğu belirtilmiştir.
2.2. Bilanço ve Finansal Yapı
30 Eylül 2025 itibarıyla şirketin toplam varlıkları 996,6 milyon TL, toplam özkaynakları ise 673,9 milyon TL'dir. Şirketin finansal yapısı, bir önceki yıl sonuna göre daha güçlü bir özkaynak oranına işaret etmektedir.
Finansal Oranlar | 30 Eylül 2025 | 31 Aralık 2024 |
Likidite Oranları | ||
Cari Oran | 0,96 | 1,03 |
Nakit Oranı | 0,30 | 0,30 |
Mali Yapı Oranları (%) | ||
Özkaynaklar/Aktif Toplamı | 0,68 | 0,59 |
Toplam Yükümlülükler/Özkaynaklar | 0,48 | 0,70 |
Banka Kredileri/Özkaynaklar | 0,22 | 0,20 |
3. Stratejik Odak Alanları ve Faaliyetler
3.1. Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge)
OBASE'nin stratejisinin merkezinde Ar-Ge ve inovasyon yer almaktadır. Şirketin ana yatırımları, Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirilen yazılımlara ilişkin aktifleştirme giderlerinden oluşmaktadır.
- Yatırım Tutarı: 1 Ocak 2025 - 30 Eylül 2025 döneminde aktifleştirilen geliştirme maliyetleri 180.461.187 TL olarak gerçekleşmiştir.
- Ar-Ge Personeli: 30 Eylül 2025 itibarıyla toplam 186 personelin 110'u Ar-Ge, 4'ü ise Ar-Ge destek personelidir. Ar-Ge personelinin %50'si mühendislik bölümlerinden mezundur.
- Odak Alanları: Ar-Ge merkezi dijital dönüşüm, yapay zekâ, blok zinciri, bulut teknolojileri, nesnelerin interneti (IoT), büyük veri analitiği, doğal dil işleme ve veri görselleştirme gibi ileri teknoloji alanlarına yönelik çözümler geliştirmektedir.
3.2. Devlet Teşvikleri
Şirket, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında çeşitli teşvik ve muafiyetlerden aktif olarak yararlanmaktadır.
Teşvik Türü (30 Eylül 2025 İtibarıyla) | Tutar (TL) |
TÜBİTAK Teşvikleri (Kısa ve Uzun Vadeli) | 10.485.942 |
SGK Teşvikleri (5510, 4857, 5746 Sayılı Kanunlar) | 22.334.278 |
Gelir ve Damga Vergisi Teşvikleri (5746, 7349 Sayılı Kanunlar) | 56.800.976 |
Toplam Gerçekleşen Teşvik ve Yardımlar | 79.135.254 |
Ayrıca, şirketin 30 Eylül 2025 itibarıyla 599.306.048 TL tutarında gelecek yıllara devreden kurumlar vergisi Ar-Ge indirimi bulunmaktadır.
3.3. Uluslararası Faaliyetler ve Bağlı Ortaklık
OBASE'nin, sermayesinin %90'ına sahip olduğu ABD merkezli Obase Inc. isimli bir bağlı ortaklığı bulunmaktadır. Obase Inc.'in temel amacı, Türkiye'de geliştirilen iş analitiği ve yapay zeka teknoloji ürünlerinin ABD ve küresel pazarlarda satış ve pazarlamasını yürütmektir.
4. Kurumsal Yönetim ve Organizasyon Yapısı
4.1. Ortaklık ve Sermaye Yapısı
Şirketin çıkarılmış sermayesi 45.500.000 TL'dir. Yönetim hâkimiyeti, her biri 5 oy hakkı tanıyan A Grubu imtiyazlı paylara sahip olan kurucu ortaklar tarafından müştereken kullanılmaktadır.
Pay Sahibi | Pay Oranı (%) (30.09.2025) | Oy Hakkı Oranı (%) |
Bülent Dal | 23,05 | 27,41 |
Mehmet Haluk Alpay | 22,74 | 27,27 |
Banu Dal | 22,67 | 27,18 |
Halka Açık | 31,54 | N/A |
4.2. Yönetim Kurulu ve Üst Yönetim
Yönetim Kurulu, 2'si bağımsız olmak üzere 6 üyeden oluşmaktadır.
- Yönetim Kurulu Başkanı: Mehmet Haluk Alpay
- Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Genel Müdür: Dr. Bülent Dal
- Bağımsız Üyeler: Esra Nil Erkmen, Cihan Deniz Esassolak
Üst yönetim kadrosunda Genel Müdür Dr. Bülent Dal, Genel Müdür Yardımcıları İlkay Öztürk ve S. Onursal Eşin ile Satış, Pazarlama ve İdari İşler Direktörü Mehmet Haluk Alpay yer almaktadır.
4.3. Yönetim Kurulu Komiteleri
Şirket bünyesinde Denetim Komitesi, Kurumsal Yönetim Komitesi ve Riskin Erken Saptanması Komitesi bulunmaktadır. 1 Ocak - 30 Eylül 2025 döneminde;
- Denetim Komitesi: 4 toplantı gerçekleştirmiştir.
- Riskin Erken Saptanması Komitesi: 5 toplantı gerçekleştirmiş; döviz kuru dalgalanmaları, nitelikli personel temini ve müşteri ödeme güçlüğü gibi konuları değerlendirmiştir.
- Kurumsal Yönetim Komitesi: 5 toplantı gerçekleştirmiştir.
5. Risk Yönetimi ve Değerlendirmeler
Yönetim organı, şirketin faaliyetlerini etkileyebilecek temel riskleri belirlemiş ve bu riskleri yönetmek için Riskin Erken Saptanması Komitesi aracılığıyla düzenli değerlendirmeler yapmaktadır. Tanımlanan başlıca riskler şunlardır:
- Rekabet Riski: Bilişim ve yazılım sektörlerindeki yoğun rekabetin şirketin kârlılığını ve pazar payını olumsuz etkileme potansiyeli bulunmaktadır.
- Nitelikli Personel Riski: Sektördeki deneyimli ve uzman personele olan talebin artması ve özellikle yurt dışı fırsatlarının "beyin göçüne" neden olması, nitelikli personeli elde tutma ve temin etme konusunda zorluklar yaratmaktadır.
- Müşteri Ödeme Riski: Müşterilerin yaşayabileceği ekonomik sıkıntılar, ödemelerin ve hak edişlerin zamanında yapılamaması riskini taşımakta ve bu durum şirketin finansal durumunu olumsuz etkileyebilmektedir.
- Ar-Ge Faaliyetleri Riski: Şirketin başarısı için kritik olan Ar-Ge faaliyetlerinden beklenen sonuçların elde edilememesi, yatırım maliyetlerinin artmasına ve rekabet gücünün zayıflamasına yol açabilir.