Bir Finansal Raporun Perde Arkası: Saray Matbaacılık'ın Rakamlarında Saklı 4 Şaşırtıcı Gerçek
Finansal raporlar... Çoğumuz için bu iki kelime, anlaşılmaz tablolar, dipnotlar ve sonu gelmeyen rakamlarla dolu, sıkıcı belgeleri çağrıştırır. Oysa bu belgeler, doğru bir gözle bakıldığında, bir şirketin fırtınalı denizlerde nasıl yol aldığını, sessiz zaferlerini veya sancılı zorluklarını anlatan birer hikaye kitabına dönüşebilir. Rakamlar, bir şirketin kalbinin nasıl attığını, nefes alıp verişini ve hayatta kalma mücadelesini en çıplak haliyle gözler önüne serer.
Borsa İstanbul'da işlem gören köklü şirketlerden Saray Matbaacılık'ın (SAMAT) son dönem finansal raporları da tam olarak böyle bir hikaye anlatıyor. İlk bakışta sıradan görünen bu tabloların derinliklerine indiğimizde, şirketin son bir yılda ne denli sarsıcı bir dönüşümden geçtiğini gösteren, insanı şaşkına çeviren gerçeklerle karşılaşıyoruz. Gelin, bu rakamların perdesini aralayalım ve Saray Matbaacılık'ın pek de dillendirilmeyen hikayesine yakından bakalım.
Gelirlerdeki Büyük Çöküş: Ciro Bir Yılda %80'den Fazla Eridi
Bir şirketin hikayesindeki en net alarm zili, genellikle satış rakamlarından gelir. Saray Matbaacılık'ın durumunda ise bu bir zil değil, adeta bir siren. Şirketin hasılatı, yani cirosu, bir önceki yıla göre adeta buharlaşmış durumda.
- 1 Ocak 2024 - 30 Eylül 2024 Hasılat: 220.239.932 TL
- 1 Ocak 2025 - 30 Eylül 2025 Hasılat: 34.970.189 TL
Bu iki rakam arasındaki fark, basit bir yavaşlamanın çok ötesinde. Bu, bir yıl gibi kısa bir sürede yaklaşık %84'lük bir daralmaya işaret ediyor. Herhangi bir şirketin cirosunda bu ölçekte bir düşüş yaşanması son derece sıra dışı ve önemlidir. Bu durum, sadece bir yavaşlama değil, şirketin ana gelir kaynağında yaşanan bir "çöküş" olarak nitelendirilebilir.
İnsan Kaynağında Yarı Yarıya Azalma: Çalışan Sayısı 68'den 31'e Düştü
Finansal tablolar sadece para ve varlıkları değil, aynı zamanda o rakamları yaratan insanları da anlatır. Raporun dipnotlarında saklı bir veri, cirodaki düşüşün insani boyutunu da ortaya koyuyor. Şirketin personel sayısı, dokuz aylık kısa bir sürede dramatik bir şekilde azalmış.
- 31 Aralık 2024 Personel Sayısı: 68 kişi
- 30 Eylül 2025 Personel Sayısı: 31 kişi
Bu, şirketin iş gücünün dokuz ay içinde %54'ten fazlasını kaybettiği anlamına geliyor. Yani, her iki çalışandan biri artık şirkette değil. Bu, cirodaki %84'lük çöküşün sadece soyut bir rakam olmadığını, şirketin operasyonel motorunun da teklemesine neden olan somut bir insani ve kurumsal bedeli olduğunu gösteriyor. Bu durum, bilançonun yükümlülükler tarafında da kendini göstermekte ve şirketin yalnızca personel sayısını değil, aynı zamanda personele yönelik mali yükümlülüklerini de küçülttüğünü teyit etmektedir.
Alacaklar Paradoksu: Satışlar Düşerken, Nakit Akışı Her İki Yönde Tıkanıyor
Finansal raporlarda bazen en ilginç hikayeler, birbiriyle çelişiyor gibi görünen rakamlarda gizlidir. Normal şartlarda, bir şirketin satışları düştüğünde, müşterilerinden tahsil etmeyi beklediği alacaklarının da azalması beklenir. Ancak Saray Matbaacılık'ta tam tersi bir durum söz konusu. Gelirlerin %84 düştüğü bir dönemde, şirketin tahsil etmeyi beklediği fatura tutarı iki katından fazla artmış:
- 31 Aralık 2024 Ticari Alacaklar: 21.402.307 TL
- 30 Eylül 2025 Ticari Alacaklar: 49.470.836 TL
Ancak hikayenin daha da endişe verici olan diğer yüzü, şirketin kendi borçlarında gizli. Aynı dönemde, şirketin tedarikçilerine olan borçları da ikiye katlanmış durumda:
- 31 Aralık 2024 Ticari Borçlar: 11.276.028 TL
- 30 Eylül 2025 Ticari Borçlar: 26.570.952 TL
Şirket sattığı malın parasını tahsil etmekte zorlanırken (artan alacaklar), aynı zamanda kendi tedarikçilerine olan borçlarını da giderek daha geç ödüyor (artan borçlar). Bu, nakit akışının her iki yönde de tıkandığına işaret eden çok daha güçlü bir tehlike sinyalidir ve şirketin finansal sağlığı açısından yakından izlenmesi gereken kritik bir durumdur.
İyimserlik Uçurumu: Faaliyet Raporu Güç Vurgusu Yaparken, Finansallar Derin Sorunlara İşaret Ediyor
Bir şirketin kendini nasıl anlattığı ile rakamların ne söylediği arasındaki fark, çoğu zaman en aydınlatıcı bilgiyi sunar. Saray Matbaacılık'ın Faaliyet Raporu'nu okuduğunuzda, teknolojik üstünlüğe, devasa üretim kapasitesine ve sektörel güce vurgu yapan iyimser bir tabloyla karşılaşırsınız. Raporda şirket, "sektörün tek ve öncü firması" olarak tanımlanıyor, "yıllık 1.300.000.000 forma" gibi etkileyici üretim kapasitelerinden ve sahip olduğu uluslararası sertifikalardan bahsediliyor.
Ancak bu parlak tablo, yukarıda incelediğimiz finansal gerçeklerle yan yana konulduğunda büyük bir tezat oluşturuyor: %84'lük ciro kaybı ve 9 ayda kaydedilen -17.3 milyon TL'lik net dönem zararı.
Faaliyet Raporu'nda yer alan şu iddialı hedef ise bu tezatlığı zirveye taşıyor:
Şirketimiz sürdürülebilir karlı büyümeyi hedef belirlemişidir.
Mevcut durumda kârlılıktan uzaklaşarak ciddi bir zarar açıklanmışken, "sürdürülebilir kârlı büyüme" hedefinden bahsedilmesi, şirketin beyanları ile performansı arasında derin bir "iyimserlik uçurumu" olduğunu gösteriyor.
Sonuç: Fırtınanın Ortasında Bir Gemi
Gelirlerdeki dramatik çöküş, iş gücündeki yarı yarıya kayıp, sıkışan nakit akışı ve şirketin kamuoyuna sunduğu raporlar arasındaki derin ton farkı... Tüm bu şaşırtıcı ve birbiriyle bağlantılı noktalar bir araya geldiğinde, Saray Matbaacılık'ın son derece zorlu bir fırtınanın ortasında olduğunu gösteriyor.
Raporların sunduğu bu anlık fotoğraf, akıllara kaçınılmaz bir soru getiriyor: Peki, tüm bu veriler köklü bir şirketin sancılı bir yeniden yapılanmasının mı habercisi, yoksa çok daha derin fırtınaların bir yansıması mı? Zaman, rakamların anlattığı bu hikayenin bir sonraki bölümünü de gösterecek.
Saray Matbaacılık A.Ş. Finansal ve Operasyonel Durum Raporu: 30 Eylül 2025
Yönetici Özeti
Bu brifing, Saray Matbaacılık Kağıtçılık Kırtasiyecilik Ticaret ve Sanayi A.Ş.'nin 30 Eylül 2025 tarihinde sona eren dokuz aylık döneme ait finansal ve operasyonel performansını, şirketin finansal tabloları ve faaliyet raporu temel alınarak analiz etmektedir.
Temel Finansal Bulgular: Şirket, 2025 yılının ilk dokuz ayında 17,39 milyon TL net zarar açıklamıştır. Bu sonuç, önceki yılın aynı döneminde kaydedilen 26,66 milyon TL'lik net kar ile keskin bir tezat oluşturmaktadır. Hasılat, bir önceki yılın aynı dönemine göre %84'lük önemli bir düşüşle 220,24 milyon TL'den 34,97 milyon TL'ye gerilemiştir. Bu dramatik düşüş, şirketin brüt ve faaliyet karlılığını da olumsuz etkileyerek 17,27 milyon TL'lik bir faaliyet zararına yol açmıştır.
Finansal Durum ve Sermaye Yapısı: Şirketin toplam varlıkları, 31 Aralık 2024'teki 679,9 milyon TL'den 30 Eylül 2025 itibarıyla 638,0 milyon TL'ye düşmüştür. Aynı dönemde özkaynaklar, enflasyon muhasebesi düzeltmeleri ve dönem zararı etkisiyle 511,6 milyon TL'den 406,2 milyon TL'ye gerilemiştir. Bu düşüşe rağmen, şirket dönem içinde 75,8 milyon TL'lik bir sermaye artırımı gerçekleştirmiştir. Kısa vadeli yükümlülükler 141,3 milyon TL'den 206,0 milyon TL'ye yükselirken, bu artışın önemli bir kısmı ilişkili taraflara olan borçlardan kaynaklanmaktadır.
Operasyonel Performans ve Stratejik Konum: Saray Matbaacılık, Türkiye matbaa sektöründe kapasite, teknoloji ve ürün çeşitliliği açısından ilk 10 firma arasında yer almaktadır. Şirket, "Kolbus ZU 841 A" tam otomatik kitap üretim robotu gibi modern teknolojilere yaptığı yatırımlarla saatte 8.000 adet kitap üretme kapasitesine ulaşmış ve maliyet kontrolünde rekabet avantajı sağlamıştır. "Papicat", "Yıldız", "Samat" gibi markalar altında yurtiçi ve yurtdışı pazarlara ürün sunmaktadır.
Riskler ve Değerlendirme: Şirketin 0,56'lık cari oranı, düşük likiditeye işaret etmektedir. Hasılat ve karlılıktaki keskin düşüş, en belirgin operasyonel riski oluşturmaktadır. Şirket; kur, faiz oranı, kredi ve likidite risklerini aktif olarak yönetmektedir. Kurumsal yönetim ilkelerine uyum çerçevesinde Denetim, Riskin Erken Saptanması ve Kurumsal Yönetim Komiteleri faaliyet göstermektedir.
Sonuç olarak, Saray Matbaacılık 2025'in ilk dokuz ayında ciddi bir finansal daralma yaşamış, ancak teknolojik altyapısı ve sektördeki konumuyla uzun vadeli potansiyelini korumaktadır. Özkaynakların erimesi ve operasyonel zararlar, şirketin önümüzdeki dönemde odaklanması gereken en kritik alanlardır.
--------------------------------------------------------------------------------
1. Şirkete Genel Bakış ve Faaliyet Alanı
Saray Matbaacılık Kağıtçılık Kırtasiyecilik Ticaret ve Sanayi A.Ş., 1988 yılında kurulmuş olup Ankara, Akyurt'ta bulunan yaklaşık 30.000 m² kapalı ve açık alana sahip modern tesislerinde faaliyet göstermektedir. Şirket, matbaa sektöründe Türkiye'nin önde gelen firmalarından biri olarak kabul edilmekte ve kapasite, ürün kalitesi ve müşteri memnuniyeti açısından ilk 10 içerisinde yer almaktadır.
- Faaliyet Konusu: Şirketin ana faaliyet konusu; her türlü matbaa ve matbaacılık işleri, gazete, dergi, kitap, defter, ajanda imalatı, kağıt ürünleri (kağıt çanta, kutu vb.) üretimi ile matbaa, kırtasiye ve ambalaj kağıtlarının ithalatı, ihracatı ve pazarlamasıdır.
- Üretim Kapasitesi ve Teknolojisi: Şirket, web-ofset, tabaka ofset, sürekli form ve serigrafi baskı sistemlerini tek çatı altında toplayan entegre bir yapıya sahiptir.
- Yıllık baskı üretim hızı 1.300.000.000 formaya ulaşmıştır.
- Saatte 8.000 adet kitap üretebilen "Kolbus ZU 841 A" tam otomatik kitap üretim robotu gibi ileri teknolojili makine parkına sahiptir. Bu yatırım, seri ve kusursuz üretim sağlayarak şirkete maliyet avantajı kazandırmaktadır.
- Markalar ve İhracat: Şirket, ürettiği okul defteri ve spiralli defterleri “Papicat”, “Yıldız”, “Meridyen”, “Vizyon”, ”SRY”, “BİL” ve ”Samat” markaları altında İngiltere, Amerika, Almanya, İsviçre, Yunanistan, İsrail ve Macaristan gibi ülkelere ihraç etmektedir.
- Sertifikalar ve Belgeler:
- ISO 9001 : 2008 Kalite Yönetim Sistemi Belgesi
- TSE-HYB Hizmet Yeterlilik Belgesi
- Orman Yönetim Konseyi (FSC) Sertifikası (GFA-COC-002363)
- T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sertifikası
2. Finansal Performans Analizi (01.01.2025 – 30.09.2025)
Şirketin 2025 yılının ilk dokuz ayındaki finansal performansı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla önemli ölçüde zayıflamıştır. Hasılatta yaşanan sert düşüş, karlılık metriklerini negatif bölgeye çekmiştir.
2.1. Gelir Tablosu Analizi
Aşağıdaki tablo, şirketin 2025 ve 2024 yıllarının ilk dokuz aylık dönemlerine ait karşılaştırmalı gelir tablosu özetini sunmaktadır. Tutarlar, 30 Eylül 2025 tarihi itibarıyla satın alma gücü esasına göre TL olarak ifade edilmiştir.
Kalem | 1 Ocak – 30 Eylül 2025 (TL) | 1 Ocak – 30 Eylül 2024 (TL) | Değişim (%) |
Hasılat | 34.970.189 | 220.239.932 | -84,1% |
Satışların Maliyeti | (28.908.282) | (198.267.856) | -85,4% |
Brüt Kar | 6.061.907 | 21.972.076 | -72,4% |
Faaliyet Giderleri | (6.374.559) | (5.984.908) | +6,5% |
Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler | (18.777.401) | (12.111.091) | +55,0% |
Faaliyet Karı / (Zararı) | (17.271.035) | 5.974.744 | -% |
Finansman Giderleri (Net) | (417.717) | (3.665.971) | -88,6% |
Vergi Öncesi Kar / (Zarar) | (17.688.752) | 31.853.681 | -% |
Net Dönem Karı / (Zararı) | (17.388.939) | 26.663.713 | -% |
- Hasılat ve Karlılık: 2025'in ilk dokuz ayında hasılatta yaşanan %84'lük düşüş, şirketin ana gelir akışında ciddi bir daralmaya işaret etmektedir. Bu düşüş brüt karı %72,4 oranında azaltmıştır.
- Giderler: Faaliyet giderleri hafif bir artış gösterirken, "Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler" kalemindeki (büyük ölçüde kur farkı giderlerinden oluşan) %55'lik artış, faaliyet zararını derinleştirmiştir.
- Net Sonuç: Şirket, önceki yılın aynı dönemindeki 26,66 milyon TL'lik net kâra karşılık bu dönemde 17,39 milyon TL net zarar kaydetmiştir.
2.2. Nakit Akışları
Dönem zararına rağmen, şirketin işletme faaliyetlerinden nakit akışı pozitif gerçekleşmiştir.
Nakit Akış Kalemi | 30 Eylül 2025 (TL) | 30 Eylül 2024 (TL) |
İşletme Faaliyetlerinden Nakit Akışları | 6.740.374 | (2.633.868) |
Yatırım Faaliyetlerinden Nakit Akışları | - | - |
Finansman Faaliyetlerinden Nakit Akışları | (4.955.531) | 2.568.383 |
Nakit ve Nakit Benzerlerinde Net Artış | 1.784.843 | (65.485) |
Dönem Başı Nakit ve Nakit Benzerleri | 238.882 | 164.119 |
Dönem Sonu Nakit ve Nakit Benzerleri | 2.023.725 | 98.634 |
- İşletme faaliyetlerinden elde edilen 6,7 milyon TL'lik pozitif nakit akışı, büyük ölçüde işletme sermayesindeki değişimlerden, özellikle faaliyetlerle ilgili diğer borçlardaki 57,3 milyon TL'lik artıştan kaynaklanmıştır.
- Finansman faaliyetleri, kredi geri ödemeleri ve diğer nakit çıkışları nedeniyle 4,96 milyon TL'lik net nakit çıkışına neden olmuştur.
3. Finansal Durum Analizi (30 Eylül 2025)
Şirketin bilançosu, varlık ve özkaynaklarda bir önceki yıla göre azalma, kısa vadeli yükümlülüklerde ise artış göstermektedir.
3.1. Bilanço Özeti
Bilanço Kalemi | 30 Eylül 2025 (TL) | 31 Aralık 2024 (TL) | Değişim (%) |
Dönen Varlıklar | 116.266.782 | 72.024.106 | +61,4% |
Duran Varlıklar | 521.706.855 | 607.866.032 | -14,2% |
TOPLAM VARLIKLAR | 637.973.637 | 679.890.138 | -6,2% |
Kısa Vadeli Yükümlülükler | 205.967.946 | 141.311.559 | +45,7% |
Uzun Vadeli Yükümlülükler | 25.835.698 | 27.014.862 | -4,4% |
TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER | 231.803.644 | 168.326.421 | +37,7% |
ÖZKAYNAKLAR | 406.169.993 | 511.563.717 | -20,6% |
TOPLAM KAYNAKLAR | 637.973.637 | 679.890.138 | -6,2% |
- Varlık Yapısı: Toplam varlıkların %82'sini duran varlıklar oluşturmaktadır. Duran varlıklardaki düşüş, maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerindeki azalmadan kaynaklanmaktadır. Dönen varlıklardaki artış ise ticari alacaklar ve diğer alacaklardaki yükselişten beslenmektedir.
- Yükümlülük Yapısı: Kısa vadeli yükümlülükler, toplam yükümlülüklerin %89'unu oluşturmaktadır. Bu kalemde görülen 64,6 milyon TL'lik artışın en büyük nedeni, ilişkili taraflara olan 79,3 milyon TL'lik borcu da içeren "Diğer Borçlar" kalemidir. Finansal borçlar dönem içinde neredeyse tamamen ödenmiştir.
- Özkaynak Yapısı: Özkaynaklardaki 105,4 milyon TL'lik düşüşün temel nedenleri; dönem zararı (-17,4 milyon TL) ve enflasyon düzeltmesi farkları ile maddi duran varlık yeniden değerleme azalışlarından kaynaklanan diğer kapsamlı giderlerdir. Bu düşüş, 75,8 milyon TL'lik sermaye artırımına rağmen gerçekleşmiştir.
3.2. Temel Finansal Rasyolar
Oran | 2025 / 03 | Açıklama |
Cari Oran | 0,56 | Düşük. 1'in altındaki değer, kısa vadeli yükümlülükleri karşılama gücünün zayıf olduğunu gösterir. |
Özkaynak / Aktif Toplamı | 0,64 | Orta. Şirket varlıklarının %64'ü özkaynaklarla finanse edilmektedir. |
K.V. Yab. Kay. / Top. Yab. Kay. | 0,89 | Yüksek. Borçların büyük çoğunluğu kısa vadelidir. |
Duran Varlık / Özkaynak | 1,28 | Orta. Duran varlıklar özkaynakları aşmaktadır, bu durum kısmi kaldıraç kullanımını gösterir. |
4. Sermaye ve Ortaklık Yapısı
Şirket, kayıtlı sermaye sistemine tabidir.
- Sermaye: Kayıtlı sermaye tavanı 90.000.000 TL, çıkarılmış sermayesi ise 112.400.000 TL'dir.
- Pay Grupları ve Oy Hakları:
- A Grubu: 9.213.114,75 adet, nama yazılı, imtiyazlı paylardır. Yönetim kurulu seçimi hariç her bir pay 15 oy hakkına sahiptir. Devri yönetim kurulu onayına tabidir.
- B Grubu: 103.186.885,25 adet, hamiline yazılı paylardır. Her bir pay 1 oy hakkına sahiptir ve Borsa İstanbul'da "SAMAT" koduyla işlem görmektedir.
- Ortaklık Yapısı (30 Eylül 2025 itibarıyla):
Hissedar | Pay Tutarı (Nominal TL) | Pay Oranı (%) |
Salacak Yatırım Holding A.Ş. | 12.093.294 | 10,76% |
Aydın Yıldırım | 8.746.317 | 7,78% |
Diğer (Halka Açık Paylar) | 91.560.389 | 81,46% |
Toplam Ödenmiş Sermaye | 112.400.000 | 100% |
5. Risk Yönetimi ve Kurumsal Yönetim
Şirket, faaliyetlerinden kaynaklanan finansal riskleri tanımlamak, değerlendirmek ve yönetmek için merkezi bir finans bölümü aracılığıyla politikalar uygulamaktadır.
- Sermaye Riski Yönetimi: Şirket, borç ve özkaynak dengesini verimli bir şekilde kullanarak karlılığını artırmayı ve faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamayı hedeflemektedir. 30 Eylül 2025 itibarıyla şirketin net borç/özkaynak oranı -%0,50'dir, bu da şirketin finansal borçlarından daha fazla nakde sahip olduğunu (net nakit pozisyonu) göstermektedir.
- Kredi Riski: Risk, temel olarak ticari alacaklardan kaynaklanmaktadır. Şirket, satış faaliyetlerini geniş bir alana yayarak ve müşterilerinin güvenilirliğini sürekli değerlendirerek bu riski yönetmektedir. 30 Eylül 2025 itibarıyla 13,4 milyon TL'lik şüpheli alacak için tam karşılık ayrılmıştır.
- Likidite Riski: Şirket, nakit akışlarını düzenli takip ederek ve vadeleri eşleştirerek likidite riskini yönetir. 30 Eylül 2025 itibarıyla 206 milyon TL'lik kısa vadeli yükümlülüklere karşılık 116,3 milyon TL'lik dönen varlığa sahiptir.
- Kurumsal Yönetim: Şirket, Sermaye Piyasası Kurulu'nun Kurumsal Yönetim İlkeleri'ne uymaktadır. Bu çerçevede oluşturulan komiteler şunlardır:
- Denetimden Sorumlu Komite: Hakan Yavuz (Başkan), Murat Erdoğan, Onur Başdelioğlu
- Riskin Erken Saptanması Komitesi: Murat Erdoğan (Başkan), Onur Başdelioğlu, Hakan Yavuz
- Kurumsal Yönetim Komitesi: Murat Erdoğan (Başkan), Onur Başdelioğlu, Fatih Karacanik
- Yönetim Kurulu: 5 üyeden oluşmakta olup, bu üyelerden ikisi (Murat Erdoğan ve Onur Başdelioğlu) bağımsız üyedir.