Türkiye İnşaatta Uçarken Beton Sektörü Neden Kan Kaybediyor? Bir Şirketin Raporlarından 5 Şaşırtıcı Gerçek
Giriş: Göz Alıcı Büyümenin Ardındaki Çatlaklar
Türkiye ekonomisinin lokomotiflerinden inşaat sektörü, 2025'in ikinci çeyreğinde kaydettiği %10,9'luk göz alıcı büyüme oranıyla manşetleri süsledi. Yükselen binalar, devam eden devasa projeler ve artan konut talebi, sektöre dair genel bir iyimserlik tablosu çiziyor. Ancak bu parlak tablonun ardında, sektörün en temel yapı taşı olan hazır beton alanında pek kimsenin farkında olmadığı, derin ve endişe verici sorunlar yaşanıyor.
Halka açık bir şirket olan Çimbeton'un faaliyet ve finansal raporlarını incelediğimizde, bu pembe tablonun aksine, sektörün temelinde ciddi çatlaklar olduğunu gösteren şaşırtıcı gerçeklerle karşılaşıyoruz. İşte o raporlardan derlediğimiz 5 çarpıcı bulgu:
1. Büyüme Paradoksu: İnşaat Coşarken Beton Satışları Neden Düştü?
İnşaat sektörünün 2025'in ikinci çeyreğinde %10,9 gibi rekor bir büyüme kaydetmesi, bu alandaki tüm firmaların da benzer bir ivme yakaladığı algısını yaratıyor. Ancak rakamlar tam tersini söylüyor. Çimbeton'un raporuna göre, şirketin 2025'in ilk dokuz ayındaki toplam beton satış miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %1 oranında azaldı.
Bu durum sadece tek bir şirkete özgü değil. Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) verileri de bu çelişkiyi doğruluyor. Raporda, inşaat sektöründeki bu momentumun hazır beton faaliyetlerine tam olarak yansımadığı ve THBB Faaliyet Endeksi'nin eşik değerin altına inerek operasyonel bir daralmaya işaret ettiği belirtiliyor. Bu paradoks, sektördeki büyümenin her oyuncuya eşit yansımadığını ve derinde yatan yapısal sorunların habercisi olduğunu gösteriyor.
2. Kalite Krizi ve Haksız Rekabet: Sektörün Karanlık Yüzü
Raporun "Haksız rekabet yaratan sorunlar" başlığı, sektörün görünmeyen yüzünü gözler önüne seriyor. Bu sorunlar, sadece ticari bir rekabet meselesi olmanın çok ötesinde, doğrudan yapı güvenliğini tehdit eden ciddi riskler barındırıyor. Raporda listelenen başlıca problemler şunlar:
- Düşük kalitede, standart dışı beton üretimi ve satışı yapılması.
- Betonun müşteriye eksik miktarlarda teslim edilmesi.
- Kayıt dışı, faturasız satışlar yapılması.
- Maliyetlerin altında ve uzun vadelerle satış yapılarak piyasanın dengesinin bozulması.
Bu tür yıkıcı rekabetin kökeninde ise raporun başka bir bölümünde dikkat çekilen "denetimsiz beton üretimi" ve "kayıt dışı faaliyetler" yatmaktadır. Bu uygulamalar, bir yandan devleti vergi kaybına uğratırken diğer yandan da binalarımızın dayanıklılığını ve dolayısıyla can güvenliğimizi doğrudan riske atıyor.
3. Deprem Gerçeği: Uzmanlar Uyarıyor, Yönetmelik Geriden Geliyor
Türkiye bir deprem ülkesi ve bu gerçek, yapı kalitesini her şeyin üzerinde tutmamızı gerektiriyor. Mevcut Afet Bölgeleri Yönetmeliği'ne göre, deprem bölgelerinde kullanılması gereken minimum beton sınıfı "C20" olarak belirlenmiş durumda.
Ancak raporda altı çizilen çok daha kritik bir bilgi var: Türkiye'nin önde gelen üniversitelerinden inşaat mühendisliği profesörlerinin yayınladığı "Betonda Kalite Deklarasyonu"na göre, bir yapının hem dayanıklı hem de uzun ömürlü olması için kullanılması gereken en düşük beton sınıfı "C30" olmalı. Yasal zorunluluk ile uzmanların tavsiyesi arasındaki bu fark, olası bir depremde binalarımızın ne kadar güvende olduğunu sorgulamamıza neden olan, hayati bir ayrıntı.
4. Artan Borçluluk ve Azalan Kârlılık: Rakamlar Ne Söylüyor?
Sektördeki operasyonel zorluklar, finansal tablolara da olumsuz yansıyor. Çimbeton'un mali verileri, artan borçluluk ve azalan kârlılık sarmalını net bir şekilde ortaya koyuyor. İki temel rasyodaki değişim oldukça dikkat çekici:
- Borçlar/Özsermaye Oranı: 2024 sonunda 3,01 olan bu oran, Eylül 2025'te 4,49'a fırlamış. Bu, şirketin her 1 liralık özkaynağına karşılık yaklaşık 4.5 liralık borcu olduğu anlamına geliyor.
- Cari Oran: 0,82'den 0,77'ye gerileyen bu oran, 1'in altında olması nedeniyle şirketin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünde potansiyel bir zorluk yaşayabileceğine işaret ediyor.
En çarpıcı veri ise kâr/zarar tablosundan geliyor. Şirket, 2025'in ilk dokuz ayında yaklaşık 205 milyon TL net zarar açıklamış. Bu rakam, bir önceki yılın aynı dönemindeki yaklaşık 23 milyon TL'lik zarara kıyasla neredeyse dokuz katlık devasa bir artışı ifade ediyor. Bu rakamlar, sektördeki yoğun rekabetin ve maliyet baskısının şirket finansalları üzerindeki ağır etkisini kanıtlar nitelikte.
5. Operasyonel Kâbuslar: Trafik, Ruhsat ve Nitelikli Eleman Sorunu
Raporlarda genellikle gözden kaçan ancak sektörün günlük işleyişini felç eden pratik zorluklar da listeleniyor. Bu "diğer sorunlar" aslında sektörün ne kadar kırılgan bir zeminde ilerlediğini gösteriyor:
- Trafik Kısıtlamaları: Pek çok Avrupa ülkesinde beton mikserlerine "kamu hizmeti" gerekçesiyle geçiş önceliği tanınırken, Türkiye'de uygulanan tonaj ve trafik kısıtlamaları hizmetin zamanında ve kaliteli bir şekilde ulaştırılmasını engelliyor.
- Ruhsatlandırma ve Agrega Temini: Hazır beton tesislerinin ruhsatlandırılması sırasında yerel yönetimlerle yaşanan bürokratik sorunlar ve betonun ana ham maddesi olan kaliteli agrega (taş, kum, çakıl) kaynaklarının giderek daralması, üretimin önündeki en büyük engellerden.
- Kalifiye Eleman Sıkıntısı: Santral operatörü, kalite teknisyeni ve pompa operatörü gibi kritik pozisyonlarda yetişmiş, nitelikli eleman bulunamaması, doğrudan üretilen betonun kalitesini ve hizmet standardını olumsuz etkiliyor.
Sonuç: Temeli Sağlam Bir Gelecek İçin
İncelenen bu beş nokta, inşaat sektöründeki parlak büyüme tablosunun ardında, hazır beton gibi kritik bir alanın ciddi yapısal, finansal ve operasyonel sorunlarla boğuştuğunu açıkça gösteriyor. Satışlardaki düşüşten kalite sorunlarına, finansal zayıflıktan günlük operasyonel kâbuslara kadar uzanan bu problemler, sadece bir sektörü değil, tüm ülkenin yapı stokunun geleceğini ilgilendiriyor.
Bu noktada sormamız gereken kritik bir soru var: Geleceğin şehirlerini inşa ederken, bu binaların temelini oluşturan sektörün sağlığına ve kalitesine yeterince dikkat ediyor muyuz?
Çimbeton A.Ş. 30 Eylül 2025 Dönemi Bilgilendirme Raporu
Yönetici Özeti
Bu bilgilendirme raporu, Çimbeton Hazırbeton ve Prefabrik Yapı Elemanları Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin 30 Eylül 2025 itibarıyla sona eren dokuz aylık döneme ait finansal ve operasyonel performansını detaylı bir şekilde analiz etmektedir. Şirket, 2025 yılının ilk dokuz ayında, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla önemli ölçüde artan bir net zararla karşı karşıya kalmıştır. 2024'ün ilk dokuz ayında 23,3 milyon TL olan net zarar, 2025'in aynı döneminde 205,2 milyon TL'ye yükselmiştir. Bu durum, şirketin özkaynaklarının 659,2 milyon TL'den 455,4 milyon TL'ye gerilemesine neden olmuştur.
Operasyonel olarak, inşaat sektöründeki genel toparlanmaya rağmen, Çimbeton'un beton satış miktarı bir önceki yılın aynı dönemine göre %1 oranında azalmıştır. Şirketin finansal yapısı, ana ortağı Çimentaş'a olan yüksek ticari borçlarla karakterize edilmekte olup, bu durum ana şirkete olan operasyonel ve finansal bağımlılığı göstermektedir. Sektörel bazda ise şirket; standart dışı üretim, faturasız satışlar gibi haksız rekabet unsurları ve kaliteli agrega teminindeki zorluklar, ruhsatlandırma sorunları ve kalifiye eleman sıkıntısı gibi yapısal problemlerle mücadele etmektedir. Şirket yönetimi ve ana ortak, bu zorluklara karşı özkaynak ağırlıklı bir finansman politikası izlemeyi ve maliyet düşürücü yatırımlara odaklanmayı stratejik öncelik olarak belirlemiştir.
1. Kurumsal Profil ve Faaliyet Alanı
Çimbeton Hazırbeton ve Prefabrik Yapı Elemanları San. ve Tic. A.Ş., hazır beton üretimi ve satışı alanında faaliyet göstermektedir. Şirket'in merkezi İzmir, Bornova'da bulunmaktadır.
- Faaliyet Alanı: Şirket, Ege, Marmara ve Doğu Anadolu Bölgeleri'nde toplam 21 adet hazır beton üretim tesisi ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
- Ege Bölgesi: İzmir, Manisa, Aydın
- Marmara Bölgesi: Edirne, Tekirdağ, Kırklareli, İstanbul
- Doğu Anadolu Bölgesi: Malatya, Elazığ
- Standartlar ve Üyelikler: Üretim faaliyetleri TS EN 206 ve TS 13515 standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmektedir. Şirket, G uygunluk belgesine sahip olup aynı zamanda Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) üyesidir.
- İstihdam: 30 Eylül 2025 itibarıyla şirket bünyesinde 121 personel istihdam edilmektedir (31 Aralık 2024: 128).
2. Sermaye ve Ortaklık Yapısı
Şirketin çıkarılmış sermayesi 1.770.000 TL olup, her biri 0,01 TL nominal değerli 177.000.000 adet hisseden oluşmaktadır. Ana ortak Çimentaş İzmir Çimento Fabrikası Türk A.Ş. iken, nihai ana ortak Cementir Holding NV'dir. Şirket hisseleri Borsa İstanbul Ana Pazarı'nda "CMBTN" kodu ile işlem görmektedir.
Pay Sahibi | Pay Tutarı (TL) | Pay Oranı (%) |
Çimentaş İzmir Çimento Fabrikası Türk A.Ş. | 890.042 | 50,29 |
BİST'te İşlem Gören Kısım | 878.860 | 49,65 |
Kars Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. | 1.098 | 0,06 |
TOPLAM | 1.770.000 | 100,00 |
- İmtiyazlı Paylar: Şirket sermayesi A ve B grubu paylardan oluşmaktadır. Genel Kurul toplantılarında her bir A grubu pay sahibine 15 oy, her bir B grubu pay sahibine ise 1 oy hakkı tanınmıştır. Bu imtiyazlı oy hakkı, yönetim kontrolünün A grubu pay sahiplerinde olduğunu göstermektedir.
3. Yönetim ve Kurumsal Yapı
Şirket, Sermaye Piyasası Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde bir yönetim kurulu tarafından yönetilmektedir. Yönetim kurulunun görev süresi 25.04.2025 - 25.04.2026 olarak belirlenmiştir.
Yönetim Kurulu Üyeleri (Dönem İçinde Görev Alanlar)
Adı Soyadı | Görev Unvanı |
Taha Aksoy | Yönetim Kurulu Başkanı |
Pasquale Vetrano | Yönetim Kurulu Başkanvekili |
Mevlüt Cenker Mirzaoğlu | Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO |
Michele Di Marino | Yönetim Kurulu Üyesi |
Federico Giovannini | Yönetim Kurulu Üyesi |
Seyda Zeynep Akdurak | Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi |
Mehmet Cemali Dinçer | Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi |
Mehmet Gürel Kapani | Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi |
Üst Düzey Yöneticiler
Adı Soyadı | Görev Unvanı |
Taha Aksoy | Yönetim Kurulu Başkanı |
Mevlüt Cenker Mirzaoğlu | Yönetim Kurulu Üyesi ve CEO |
Salih Tural | Mali İşler Direktörü (CFO) |
Fevzi Savrun | Tedarik Zinciri Direktörü |
İrfan Coşkun | Hazır beton Direktörü |
Melek Özen | İnsan Kaynakları Direktörü |
4. Finansal Performans Analizi (01.01.2025 - 30.09.2025)
Şirketin finansal tabloları, TMS 29 standardı uyarınca yüksek enflasyonlu ekonomilerde raporlama esaslarına göre hazırlanmış ve tutarlar Türk Lirası’nın 30 Eylül 2025 tarihi itibarıyla satın alma gücüne göre ifade edilmiştir.
4.1. Kâr ve Zarar Tablosu Değerlendirmesi
Şirket, 2025'in ilk dokuz ayında hasılatında bir önceki yılın aynı dönemine göre düşüş yaşamış ve net zararını önemli ölçüde artırmıştır.
Kalem (TL) | 01.01 - 30.09.2025 | 01.01 - 30.09.2024 | Değişim (%) |
Hasılat | 3.796.340.192 | 4.442.975.084 | -14,5% |
Brüt Kâr | 63.628.642 | 66.137.817 | -3,8% |
Esas Faaliyet Zararı | (129.653.175) | (119.518.721) | -8,5% |
Net Dönem Zararı | (205.183.931) | (23.251.395) | -782,5% |
Pay Başına Kayıp (TL) | (115,9231) | (13,1364) | -782,4% |
4.2. Bilanço Analizi
Şirketin bilançosunda, dönen varlıklardaki azalma ve yükümlülüklerdeki artış dikkat çekmektedir. En belirgin değişim, kaydedilen yüksek zarar nedeniyle özkaynaklarda yaşanan ciddi erimedir.
Kalem (TL) | 30 Eylül 2025 | 31 Aralık 2024 | Değişim (%) |
Dönen Varlıklar | 1.442.836.358 | 1.533.958.470 | -6,0% |
Duran Varlıklar | 1.058.901.505 | 1.106.523.030 | -4,3% |
Toplam Varlıklar | 2.501.737.863 | 2.640.481.500 | -5,3% |
Kısa Vadeli Yükümlülükler | 1.872.277.795 | 1.870.508.216 | +0,1% |
Uzun Vadeli Yükümlülükler | 174.052.256 | 110.740.342 | +57,2% |
Toplam Yükümlülükler | 2.046.330.051 | 1.981.248.558 | +3,3% |
Özkaynaklar | 455.407.812 | 659.232.942 | -30,9% |
İlişkili Taraf Borçları: Bilançodaki en dikkat çekici unsurlardan biri, ilişkili taraflara olan ticari borçların yüksekliğidir. 30 Eylül 2025 itibarıyla toplam 1.644,8 milyon TL'lik ticari borcun 1.118,2 milyon TL'si ilişkili taraflara aittir. Bu borcun büyük kısmı, ana ortak Çimentaş (938,5 milyon TL) ve Elazığ Çimento (165,1 milyon TL)'ya olan hammadde (çimento) alımlarından kaynaklanmaktadır. Bu durum, şirketin faaliyetlerinin finansmanı ve tedarik zinciri açısından ana ortağına olan güçlü bağımlılığını ortaya koymaktadır.
4.3. Finansal Rasyolar
Finansal rasyolar, şirketin likidite pozisyonunda hafif bir zayıflama ve borçluluk oranlarında belirgin bir artış olduğunu göstermektedir.
Rasyo | 30.09.2025 | 31.12.2024 |
Cari Oran | 0,77 | 0,82 |
Likidite Oranı | 0,74 | 0,78 |
Borçlar / Aktif Toplamı | 0,82 | 0,75 |
Borçlar / Özsermaye | 4,49 | 3,01 |
Özsermaye / Aktif Toplamı | 0,18 | 0,25 |
Satışlara Göre Karlılık | 0,017 | 0,015 (2024/09) |
5. Operasyonel Faaliyetler ve Sektörel Durum
5.1. Üretim ve Satış Performansı
2025 yılının ilk yarısında inşaat sektörünün %10,9 gibi önemli bir büyüme kaydetmesine rağmen, bu ivme hazır beton sektörüne tam olarak yansımamıştır. Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) verilerine göre, Ağustos ayında Faaliyet Endeksi eşik değerin altına inerek sektörde operasyonel bir daralmaya işaret etmiştir. Bu çerçevede, Çimbeton'un 2025 yılı ilk dokuz aylık toplam beton satış miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %1 oranında azalmıştır.
5.2. Yatırımlar
Şirket, operasyonel verimliliği ve çalışma koşullarını iyileştirmeye yönelik yatırımlarına devam etmektedir.
- 2025 3. Çeyrek Yatırım Tutarı: 25.201.078 TL.
- Yatırım Alanları: Tesis yenileme çalışmaları, kontaminasyon riskini azaltma faaliyetleri ve Elazığ Fabrikası için 3 adet yeni transmikser alımı.
5.3. Sektörün Temel Sorunları ve Rekabet Ortamı
Faaliyet raporu, sektörün ve şirketin performansını olumsuz etkileyen bir dizi yapısal soruna dikkat çekmektedir. Bu sorunlar iki ana başlık altında toplanmıştır:
Haksız Rekabet Yaratan Sorunlar:
- Düşük kalitede ve standart dışı beton üretimi ve satışı.
- Beton sevkiyatlarının eksik miktarlarda yapılması.
- Faturasız satışlarla kayıt dışı ekonomi yaratılması.
- Maliyetlerin altında ve uzun vadelerle beton satışı yapılması.
- Düşük miktarlı taleplerde oluşan ek maliyetlerin fiyatlara yansıtılamaması.
Diğer Yapısal Sorunlar:
- Denetimsiz Üretim: İnşaat firmalarının şantiyelerde kurduğu denetimsiz beton santralleri ile hem kalite sorunları hem de çevre kirliliği yaratması.
- Ruhsatlandırma: Hazır beton tesislerinin kuruluş ve işletme aşamalarında yerel yönetimlerle yaşanan ruhsat ve izin sorunları.
- Kaliteli Agrega Temini: Betonun ana hammaddesi olan agrega kaynaklarının daralması ve temininde yaşanan zorluklar.
- Kayıt Dışı Faaliyetler: Bazı üreticilerin kayıt dışı faaliyetlerle vergi ve inşaat hukukunu ihlal etmesi.
- Trafik Kısıtlamaları: Beton transmikserlerine uygulanan tonaj ve trafiğe çıkış kısıtlamalarının hizmeti aksatması.
- Beton Dayanım Sınıfı: Deprem bölgelerinde C20 sınıfı beton zorunlu iken, uzmanların dayanıklılık için en az C30 sınıfı beton kullanılmasını önermesi.
- Kalifiye Eleman Sıkıntısı: Sektördeki hızlı büyümeye paralel olarak santral operatörü, kalite teknisyeni ve mikser operatörü gibi pozisyonlarda yetişmiş eleman bulunamaması.
6. Strateji ve Risk Yönetimi
Şirket, mevcut zorlu piyasa koşullarında performansını güçlendirmek için belirli stratejiler izlemektedir.
- Finansman Politikası: İşletmenin yatırım ve işletme ihtiyaçlarının finansmanı ağırlıklı olarak özkaynakları ile karşılanmaktadır. Ana ortak Çimentaş, özkaynak ağırlıklı bir finansman politikasını desteklemektedir.
- Yatırım ve Temettü Politikası: Özkaynakların, maliyet düşürücü yatırımlara yönlendirilmesine olumlu bakılmaktadır. 2024 yılı faaliyetleri sonucunda kar oluşmadığı için 2025 yılında temettü dağıtımı yapılmamıştır.
- Risk Yönetimi: Şirketin karşılaşabileceği riskler, ana ortağın politikalarına uygun olarak ihtisas grupları tarafından denetim altında tutulmaktadır. Raporlama döneminde herhangi bir menkul kıymet ihracı yapılmamıştır.