Başkentgaz'ın Faaliyet Raporundan Çıkan 5 Şaşırtıcı Gerçek
Giriş: Faturanın Arkasındaki Dev
Her ay posta kutunuza düşen veya dijital olarak gelen o doğalgaz faturası, aslında çok daha büyük bir hikayenin sadece son sayfasıdır. Soğuk kış günlerinde evimizi ısıtan, mutfakta yemeğimizi pişiren bu görünmez hizmetin arkasında devasa bir operasyon, milyonlarca liralık yatırımlar ve karmaşık bir finansal yapı bulunur. Ankara'da yaşayan milyonlarca insan için bu hizmetin adı Başkentgaz.
Genellikle rakamlarla dolu ve sıkıcı olarak algılanan şirket faaliyet raporları, aslında bir şirketin sırlarla dolu günlüğü gibidir. Bu finansal dedektiflik hikayesinde, Başkentgaz'ın 2025 yılı ilk dokuz aylık raporunun satır aralarına daldığımızda, bir faturanın çok ötesinde, şirketin stratejisini, önceliklerini ve geleceğini aydınlatan dikkat çekici bir tabloyla karşılaştık. İşte o tablodan öne çıkan 5 şaşırtıcı gerçek.
--------------------------------------------------------------------------------
1. Kârda Akıl Almaz Sıçrama: Bir Yılda %55 Artış
Başkentgaz, 2025'in ilk dokuz ayında adeta bir finansal güç gösterisi sergiledi. Şirketin net dönem kârı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %55 gibi baş döndürücü bir artışla 1.914.305.038 TL'den 2.969.167.195 TL'ye fırladı. Bu, kabaca 3 milyar TL'lik bir kâr anlamına geliyor ve şirketin ne kadar verimli bir operasyon yürüttüğünü kanıtlıyor.
Türkiye'nin en büyük ikinci doğalgaz dağıtım şirketi için bu denli büyük bir kâr artışı, olağanüstü bir finansal başarıdır. Bu sıçrama, şirketin operasyonel verimliliğini en üst düzeye çıkardığını, maliyetlerini son derece etkin bir şekilde yönettiğini ve finansal sağlığının kaya gibi sağlam olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor.
2. Üst Yönetime Daha Az Maaş: Kâr Artarken Yönetici Giderleri Düştü
İş dünyasının yazılı olmayan kuralı basittir: kârlar arttığında yönetici primleri ve maaşları da artar. Ancak Başkentgaz'ın raporu, bu beklentinin tam tersi bir durumu gözler önüne seriyor. Şirketin kârı rekor seviyelere çıkarken, üst düzey yöneticilere sağlanan kısa vadeli faydalar (maaş ve diğer haklar) bir önceki yıla göre önemli ölçüde düştü.
Rakamlara göre, 1 Ocak - 30 Eylül 2024 döneminde üst yönetime 40.029.329 TL ödeme yapılırken, 2025'in aynı döneminde bu rakam 33.115.466 TL'ye geriledi. Bu durum, tarifelerin bir dış kurum tarafından belirlendiği, sıkı denetime tabi bir piyasada, uzun vadeli istikrar ve maliyet kontrolünün, kısa vadeli kâr patlamalarından daha değerli görüldüğünü düşündürüyor. Bu, maliyet disiplininin en üst seviyeden başladığı bir şirket kültürüne işaret ediyor.
3. Ar-Ge'ye Sıfır Harcama: İnovasyon Nerede?
Faaliyet raporunun belki de en net ve en şaşırtıcı ifadesi Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge) başlığı altında yer alıyor. Raporda bu bölümle ilgili tek bir cümle var: "AR-GE faaliyeti kapsamında yapılan harcama bulunmamaktadır."
Türkiye'nin ikinci en büyük doğalgaz dağıtım şirketi gibi dev bir altyapı işletmesinin, geleceğin teknolojilerine veya verimlilik artışına yönelik hiçbir araştırma bütçesi ayırmaması, şirketin stratejisine dair önemli bir ipucu veriyor. Bu durum, bir eksiklikten ziyade, bilinçli bir tercihin göstergesi. Başkentgaz, inovasyon yarışına girmek yerine, kaynaklarını çok daha farklı bir alana yönlendirmiş görünüyor.
4. Geleceğe Dev Yatırım: Dokuz Ayda 4.2 Milyar TL
Başkentgaz geleceği icat etmek için para harcamazken, raporlar geleceği inşa etmek için muazzam bir kaynak ayırdığını gösteriyor. Şirket, 2025'in ilk dokuz ayında tam 4.215.554.434 TL tutarında yatırım harcaması yaptı. Bu devasa rakamı daha somut hale getirmek gerekirse, Ankara'nın enerji omurgasını güçlendirmek için her gün 15,5 milyon TL'den fazla harcama yapıldığı anlamına geliyor.
Nakit akış tablosu, bu yatırımın ezici bir çoğunluğunun şebeke ve altyapı hakları gibi "maddi olmayan duran varlıklara" yapıldığını gösteriyor. Bu, sıfır Ar-Ge harcamasıyla birleştiğinde net bir stratejiyi ortaya koyuyor: Teknolojik inovasyon yerine operasyonel hakimiyete ve hizmet güvenilirliğine odaklanmak. Şirket, yeni bir teknoloji geliştirmek yerine, mevcut altyapıyı kusursuz hale getirmeyi seçiyor.
5. Fiyatların Kontrolü Şirkette Değil: EPDK'nın Belirleyici Rolü
Birçok tüketici, doğalgaz faturalarındaki fiyatların doğrudan dağıtım şirketi tarafından belirlendiğini düşünebilir. Ancak faaliyet raporu, şirketin en temel "risk" tanımının bu olmadığını gösteriyor. Rapordaki "Risk Değerlendirmesi" bölümünde şu ifade yer alıyor: "Şirket gelirinin büyük çoğunluğu EPDK tarafından belirlenen tarife ile ilişkili olan doğal gaz dağıtım faaliyetlerinden elde edildiği için..."
Bu, Başkentgaz'ın özel bir şirket olmasına rağmen, en temel gelir kalemi olan fiyatlandırmada tam bir serbestiye sahip olmadığı anlamına geliyor. Tüm tarifeler, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından belirleniyor ve denetleniyor. Bu durum, "regülasyon riski" olarak bilinen bir kavramı ortaya çıkarıyor: Fiyatları serbestçe artıramamak kâr potansiyelini sınırlasa da, aynı zamanda yatırımcılar için istikrarlı ve öngörülebilir bir iş ortamı yaratarak riski azaltıyor. Bu yapı, tüketiciler için de fiyatların belirli bir kontrol mekanizması içinde kalmasını sağlıyor.
--------------------------------------------------------------------------------
Sonuç: Rakamların Ötesindeki Resim
Başkentgaz'ın faaliyet raporu, bir kamu hizmeti şirketinin ne kadar çok katmanlı ve stratejik bir yapıya sahip olabileceğini gösteriyor. Bir yanda rekor kârlılık ve devasa altyapı yatırımları; diğer yanda düşen yönetici maaşları, sıfır Ar-Ge harcaması ve fiyatlar üzerinde tam kontrol sahibi olamayan, regülasyona dayalı bir iş modeli... Tüm bu unsurlar, şirketin her adımını dikkatli bir denge içinde attığını ortaya koyuyor.
Bir sonraki doğalgaz faturanızı elinize aldığınızda, o basit kâğıt parçasının arkasında yatan bu şaşırtıcı finansal dinamikleri, bilinçli stratejik tercihleri ve milyarlarca liralık operasyonu belki de artık farklı bir gözle değerlendireceksiniz.