Satışlar %30 Arttı, Peki Kâr Nereye Gitti? Bir Sanayi Devinin Raporundan 4 Şaşırtıcı Gerçek
Finansal raporlar genellikle rakamlarla dolu, sıkıcı ve anlaşılması zor belgeler olarak bilinir. Ancak bazıları, bir şirketin zorlu ekonomik koşullardaki stratejisini, dayanıklılığını ve hatta iç çelişkilerini anlatan birer hikaye barındırır. Erbosan Erciyas Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş.'nin 30 Eylül 2025 tarihinde sona eren 9 aylık faaliyet raporu, tam da böyle bir hikaye sunuyor. Gelin, bu rakamların ardındaki strateji ve şaşırtıcı gerçeklere daha yakından bakalım.
Şaşırtıcı Çıkarımlar
1. Satışlar Uçarken Kârın Eridiği An: Büyüme Paradoksu
İlk bakışta Erbosan'ın operasyonel performansı oldukça etkileyici. 2025'in ilk 9 ayında, bir önceki yılın aynı dönemine göre toplam satış miktarı yaklaşık %30, tonaj bazında üretim ise yaklaşık %21 artmış durumda. Bu rakamlar, şirketin pazar payını ve üretim kapasitesini etkin bir şekilde artırdığını gösteriyor.
Ancak madalyonun diğer yüzü, bu etkileyici büyümeye rağmen şirketin 166.474.788 TL dönem zararı açıklaması. Peki, bu çelişkinin sebebi ne? Rapor, iki temel nedene işaret ediyor: "enflasyon muhasebesi uygulamasından oluşan net parasal pozisyon kaybı" ve "finansal giderler". Basitçe ifade etmek gerekirse, yüksek enflasyon, şirketin kasasındaki nakit ve müşterilerinden alacağı paranın alım gücünü, buzun güneşte erimesi gibi eritiyor. Bu 'erime', operasyonel kâr elde edilse bile, muhasebe standartları gereği bir 'kayıp' olarak bilançoya yansıyor ve net sonucu zarara çevirebiliyor.
Bu durum, yüksek enflasyonlu bir ekonomide operasyonel başarının her zaman net kâra dönüşmeyebileceğinin ve finansal yapıların ne kadar karmaşık hale gelebileceğinin somut bir örneğidir.
2. Zorlu Piyasalara Meydan Okuyan Strateji: Krizde Fırsat Yaratmak
Erbosan'ın faaliyet gösterdiği piyasa, adeta bir fırtınanın ortasında. Rapor, küresel demir-çelik fiyatlarındaki düşüşün yanı sıra, ABD'nin gümrük politikalarıyla tetiklenen ve küresel ticareti sarsan ticaret savaşlarından ve Türkiye'deki yüksek faiz ortamının yarattığı ekonomik yavaşlamadan bahsediyor. Bu tablo, her sanayi şirketi için ciddi birer tehdit unsuru.
Bu zorlu iklime rağmen şirket, küçülmek yerine büyümeyi başarmış. Bu başarının arkasında iki ana strateji yatıyor:
- İç Pazara Odaklanma: Şirket, yurtiçinde bölgesel bazlı yeni müşteriler kazanarak dış pazarlardaki belirsizliklere karşı bir denge unsuru oluşturmuş.
- İş Ortaklarına Finansal Destek: Finansmana erişimin zorlaştığı bir dönemde, mevcut bayilerine DBS (Doğrudan Borçlandırma Sistemi) ve VINOV gibi yenilikçi tahsilat sistemleriyle finansman esnekliği sağlamış.
Bu ikili strateji, şirketin küresel belirsizliklere karşı klasik bir riskten korunma (hedging) manevrası yaptığını gösteriyor: İhracat pazarlarındaki fırtınaya karşı iç pazara demir atarken, en değerli varlığı olan bayi ağını finansal dalgalanmalardan koruyarak sadakat ve pazar payını güvence altına alıyor.
3. Geleneksel Sanayiden Yeşil Hamle: %100 Yenilenebilir Enerji
Ağır sanayi şirketleri genellikle "çevreye duyarsız" kalıpyargısıyla anılır. Ancak Erbosan, bu algıyı kıran şaşırtıcı bir adımla öne çıkıyor. Şirket, Güneş Enerjisi Santrali yatırımının ardından, tüm elektrik tüketimini yenilenebilir kaynaklardan sağladığını belgeleyen "Uluslararası Yenilenebilir Enerji Sertifikası (I-REC)" aldığını duyuruyor.
Bu hamle, Erbosan'ın ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) kriterlerine uyum sağlama ve kurumsal itibarını uluslararası standartlara taşıma konusundaki kararlılığını gösteriyor. Bu, sadece bir sertifika değil, aynı zamanda gelecekteki yatırımcılar, müşteriler ve regülasyonlar için şirketin dayanıklılığını ve ileri görüşlülüğünü kanıtlayan bir belgedir.
4. Büyümeye Rağmen Dağıtılmayan Kâr Payı: Enflasyonun Hissedara Faturası
Operasyonel büyüme ve stratejik başarılar, hissedarlar için genellikle kâr payı (temettü) anlamına gelir. Ancak Erbosan'ın, 15 Nisan 2025 tarihli Genel Kurul toplantısında, geride bırakılan 2024 yılı faaliyetlerine ilişkin kâr dağıtımı yapılmaması yönünde bir karar alındı.
Bu kararın arkasındaki neden, yine enflasyonun finansal tablolar üzerindeki derin etkisini gözler önüne seriyor. Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Özbıyık, durumu şu sözlerle açıklıyor:
"Enflasyon muhasebesi sonucu oluşan geçmiş yıl zararları bulunmasından dolayı bu dönem kar dağıtımı yapamadığımızı belirtti."
Bu, operasyonel olarak başarılı bir yıl geçirilmesine rağmen, geçmiş dönemlerden gelen ve enflasyon muhasebesiyle gün yüzüne çıkan finansal yüklerin, hissedar beklentilerini nasıl doğrudan etkilediğini gösteren çarpıcı bir örnektir.
Sonuç
Erbosan'ın 9 aylık raporu, bize rakamların ötesinde bir hikaye anlatıyor: Karmaşık ve zorlu bir ekonomik ortamda ayakta kalma, proaktif stratejilerle adapte olma ve geleceğe yatırım yapma hikayesi. Operasyonel başarılar, finansal zorluklar, stratejik manevralar ve sürdürülebilirlik adımları bir araya geldiğinde, bir bilançodan çok daha fazlası ortaya çıkıyor.
Bu tablo, bir şirketin gerçek değerinin artık sadece bilançodaki son satırda değil, belirsizlikler karşısında gösterdiği stratejik zeka ve geleceğe yönelik yaptığı sürdürülebilir yatırımlarda aranması gerektiğini kanıtlıyor. Asıl soru şu: Fırtınalı denizlerde rotasını koruyabilme yeteneği, kârlılığın kendisinden daha değerli bir ölçüt haline mi geliyor?
============================================================
Yönetici Özeti
Erbosan Erciyas Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş. Faaliyet Raporu ve Finansal Durum Brifingi (30 Eylül 2025)
Bu brifing, Erbosan Erciyas Boru Sanayii ve Ticaret A.Ş.'nin 30 Eylül 2025 tarihinde sona eren dokuz aylık döneme ait operasyonel ve finansal performansını özetlemektedir. Şirket, demir çelik fiyatlarındaki genel düşüş ve küresel ticaret politikalarındaki belirsizlikler gibi zorlu piyasa koşullarına rağmen, stratejik hamlelerle önemli bir büyüme sergilemiştir. Yılın ilk dokuz ayında, yurt içi pazarda kazanılan yeni müşteriler ve mevcut bayilere sunulan finansal esneklikler sayesinde tonaj bazında üretimini yaklaşık %21, toplam satışlarını ise yaklaşık %30 oranında artırmıştır.
Finansal olarak, şirket 3.987.602.649 TL satış geliri ve 441.830.281 TL esas faaliyet karı elde etmiştir. Ancak, Türkiye Muhasebe Standardı 29 (TMS 29) uyarınca uygulanan enflasyon muhasebesi sonucu ortaya çıkan net parasal pozisyon kaybı ve finansal giderler nedeniyle dönem 166.474.788 TL net zararla kapatılmıştır. Bu finansal tablo, 15 Nisan 2025 tarihli Olağan Genel Kurul'da, enflasyon muhasebesi sonucu oluşan geçmiş yıl zararları nedeniyle 2024 yılı için kar dağıtımı yapılmaması yönünde alınan stratejik kararı desteklemektedir.
Şirket, katma değerli ürünlere yönelik yatırımlarına devam etmektedir; yeni boyama ünitesi ve PE kaplama/epoksi boyama tesisi devreye alınmıştır. Verimliliği ve kapasiteyi artırmaya yönelik diğer yatırımların yıl sonuna kadar tamamlanması planlanmaktadır. Bağımsız denetçi Finansal Eksen Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş. tarafından yapılan sınırlı denetimde, ara dönem finansal tabloların TMS 34'e uygun olarak hazırlanmadığı kanaatine varılmasına sebep olacak herhangi bir hususa dikkat çekilmemiştir.
1. Operasyonel Performans ve Piyasa Koşulları
Piyasa Değerlendirmesi
2025 yılının ilk dokuz aylık döneminde demir çelik fiyatları, diğer metal emtialarının aksine genel olarak düşük bir seyir izlemiştir. Özellikle ABD'nin başlattığı gümrük tarife ve politika değişimleri, küresel ticarette korumacılık eğilimlerini artırmış ve fiyatların dip seviyelerden yükselmesine engel olmuştur. Şirketin ana hammaddesi olan sıcak rulo fiyatları da 2025 yılı başından itibaren düşüşünü sürdürmüş ve bu durum faaliyet karlılığını olumsuz etkilemiştir.
12 Ekim 2025 tarihi itibarıyla bazı sıcak rulo fiyatları (SteelOrbis kaynaklı) aşağıdaki gibidir:
Bölge/Ürün | Fiyat ($/MTON) |
Sıcak rulo fabrika çıkışı Avrupa | 665,44 |
SS400 Sıcak rulo sac FOB Çin | 480,00 |
Sıcak rulo FOB Rusya | 477,50 |
Sıcak rulo fabrika çıkışı Türkiye | 542,50 |
Üretim ve Satış Hacimleri
Piyasadaki zorlu koşullara rağmen şirket, 2025'in ilk dokuz ayında geçen yılın aynı dönemine göre üretim ve satış hacimlerinde önemli artışlar kaydetmiştir:
- Üretim Artışı: Tonaj bazında üretim yaklaşık %21 oranında artmıştır. Piyasa ihtiyaçlarına göre üretim ve vardiya artışları yapılmıştır.
- Satış Artışı: Toplam satış tonajı, özellikle yurt içi satışların katkısıyla, yaklaşık %30 oranında artmıştır.
- Stratejik Hamleler: Bu büyüme, bölgesel bazlı yeni müşteri kazanımları ve mevcut bayilere DBS (doğrudan borçlandırma sistemi), VINOV ve sanal pos gibi sistemlerle finansman esnekliği sağlanmasıyla desteklenmiştir. Bu sistemler aynı zamanda tahsilatları güvence altına almıştır.
- Pazarlama Faaliyetleri: Marka bilinirliğini artırmak amacıyla yurt içinde tesisat ve inşaat sektörlerindeki etkinliklere katılım sağlanmış, ihracatı artırmak için yurt dışında yeni pazar ve mevcut müşteri ziyaretleri gerçekleştirilmiştir.
Stratejik Yatırımlar ve Verimlilik
Şirket, pazar ihtiyaçlarını karşılamak, verimliliği artırmak ve katma değerli ürün portföyünü genişletmek amacıyla yatırımlarına devam etmektedir:
- Devreye Alınan Yatırımlar:
- Isıl işlem hattına ilave olarak yenileme ve kapasite artırıcı yatırım olan yeni boyama ünitesi devreye alınmıştır.
- Faaliyetine son verilen çinko kalsin tesisine, doğalgaz boruları için PE kaplama ve yangın tesisatlarına yönelik epoksi boyama tesisi taşınarak faaliyete geçirilmiştir.
- Devam Eden Yatırımlar:
- Aynı tesis arazisinde hammadde stok sahası kapasite artışı yatırımına başlanmıştır.
- Planlanan Yatırımlar: Otomasyon ve yeni teknoloji yatırımları kapsamında siparişleri verilen tüm makine ve ekipmanların yıl sonuna kadar devreye alınması hedeflenmektedir.
2. Finansal Analiz
Enflasyon Muhasebesi ve Finansal Sonuçlar
Şirketin 30 Eylül 2025 tarihli finansal tabloları, TMS 29 "Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama" standardına uygun olarak hazırlanmıştır. Bu standarda göre tüm tutarlar, Türk Lirası'nın 30 Eylül 2025 tarihindeki satın alma gücü cinsinden ifade edilmiştir.
- Satış Gelirleri: 3.987.602.649 TL
- Esas Faaliyet Karı: 441.830.281 TL
- Dönem Net Zararı: (166.474.788) TL
Dönem zararının ana nedenleri, (311.518.542) TL tutarındaki net parasal pozisyon kaybı ve (355.457.461) TL tutarındaki finansman giderleridir.
Temel Finansal Göstergeler
Aşağıdaki tablo, şirketin 30 Eylül 2025 ve karşılaştırmalı dönemlere ait temel finansal verilerini özetlemektedir.
Finansal Kalem | 30 Eylül 2025 (TL) | 31 Aralık 2024 (TL) | 30 Eylül 2024 (TL) |
Hasılat | 3.987.602.649 | - | 4.185.206.666 |
Brüt Kar | 457.527.874 | - | 502.004.081 |
Esas Faaliyet Karı | 441.830.281 | - | 597.704.685 |
Dönem Net Karı/(Zararı) | (166.474.788) | (276.787.111) | (178.012.360) |
Toplam Varlıklar | 4.556.678.960 | 5.208.640.137 | - |
Toplam Yükümlülükler | 1.439.202.387 | 1.927.401.280 | - |
Özkaynaklar | 3.117.476.573 | 3.281.238.857 | - |
Nakit ve Nakit Benzerleri | 346.386.405 | 688.963.489 | - |
Risk Yönetimi
Finansal tablolara göre şirket, özellikle döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. 30 Eylül 2025 itibarıyla, şirketin (297.578.413) TL tutarında net yabancı para yükümlülük pozisyonu bulunmaktadır. Bu pozisyon, ağırlıklı olarak ABD Doları ve Euro cinsinden yükümlülüklerden kaynaklanmaktadır. Yapılan duyarlılık analizine göre, döviz kurlarında %10'luk bir artış veya azalış, kar/zarar üzerinde yaklaşık 29,8 milyon TL'lik bir etkiye neden olmaktadır.
3. Kurumsal Yönetim ve Strateji
Yönetim Kurulu ve Personel
15 Nisan 2025 tarihli Olağan Genel Kurul'da bir yıl süreyle seçilen Yönetim Kurulu üyeleri şunlardır:
- Mahmut ÖZBIYIK (Başkan)
- Mehmet ÖZBIYIK (Başkan Yardımcısı)
- Şaban ALTUNBAĞ (Üye)
- Durmuş Ali YILMAZ (Bağımsız Üye)
- Levent KURT (Bağımsız Üye)
Şirket, 30 Eylül 2025 tarihi itibarıyla toplam 335 personel istihdam etmektedir.
2024 Yılı Olağan Genel Kurul Kararları
15 Nisan 2025 tarihinde yapılan Genel Kurul'da alınan önemli kararlar şunlardır:
- Kar Dağıtımı: Yönetim Kurulu'nun, enflasyon muhasebesi sonucu oluşan geçmiş yıl zararları nedeniyle 2024 yılı karının dağıtılmaması yönündeki teklifi oy birliği ile kabul edilmiştir.
- Bağımsız Denetçi: 2025 yılı hesap dönemi denetimi için Finansal Eksen Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş.'nin seçilmesi oy birliği ile kararlaştırılmıştır.
- Sermaye Tavanı: Kayıtlı sermaye tavanının geçerlilik süresinin 2025-2029 yıllarını kapsayacak şekilde değiştirilmesi oy çokluğuyla kabul edilmiştir.
- Zarar Mahsubu: Vergi Usul Kanunu kayıtlarına göre enflasyon muhasebesi sonucu oluşan geçmiş yıl zararının, olağanüstü yedeklere ait enflasyon düzeltmesi farklarından mahsup edilmesi oy birliği ile kabul edilmiştir.
- Ücretlendirme: Yönetim Kurulu ve Bağımsız Yönetim Kurulu üyelerinin ücretlerinin net 16.000 TL olarak belirlenmesi oy çokluğuyla karara bağlanmıştır.
Vizyon ve Kalite Politikası
- Vizyon: Erbosan, Türkiye boru sektörünün ilk üç firması içinde yer almayı, kalitesiyle dünya pazarında tercih edilen bir marka olmayı ve ürün geliştirmede öncülük ederek lider firma olmayı hedeflemektedir.
- Misyon: Ödünsüz kalite ve müşteri odaklılık ilkesiyle 70'i aşkın ülkede güvenilen bir firma olarak saygınlığını sürdürmektedir.
- Kalite ve Sertifikalar: Şirket, ISO 9001:2000 ve API (Amerikan Petrol Enstitüsü) gibi uluslararası kalite belgelerine sahiptir. Ayrıca, Güneş Enerjisi Santrali yatırımı sonrası elektrik tüketiminin tamamının yenilenebilir kaynaklardan tedarik edildiğini belgeleyen Uluslararası Yenilenebilir Enerji Sertifikası (I-REC) almıştır.
4. Bağımsız Denetim Raporu Özeti
Erbosan'ın 1 Ocak – 30 Eylül 2025 ara hesap dönemine ait finansal tabloları, Finansal Eksen Bağımsız Denetim ve Danışmanlık A.Ş. tarafından sınırlı denetime tabi tutulmuştur. 8 Kasım 2025 tarihli raporda denetçi Ufuk Böğrüer tarafından imzalanan sonuç bölümünde şu ifade yer almaktadır:
"Sınırlı denetimimizde göre ilişikteki ara dönem finansal tabloların, tüm önemli yönleriyle, TMS 34’e uygun olarak hazırlanmadığı kanaatine varmamıza sebep olacak herhangi bir husus dikkatimizi çekmemiştir."
Ayrıca, ara dönem faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin, sınırlı denetimden geçmiş ara dönem finansal tablolar ve dipnotlar ile tutarlı olup olmadığına ilişkin Sınırlı Bağımsız Denetim Raporu'nda da olumsuz bir duruma rastlanmadığı belirtilmiştir.