Lüks Otel Sahipliğinden Dev Bataryalara: Bir Enerji Şirketinin Raporundan Çıkan 4 Şaşırtıcı Gerçek
Giriş
Şirketlerin faaliyet raporları genellikle rakamlar ve yasal bildirimlerle dolu, kuru belgeler olarak görülür. Ancak bazen bu raporların satır aralarında, stratejik dönüşümlerin, cesur gelecek planlarının ve beklenmedik zorlukların büyüleyici hikayeleri saklıdır. Zedur Enerji Elektrik Üretim A.Ş.'nin son faaliyet raporu, tam olarak böyle bir örnek teşkil ediyor. Rapor, şirketin köklü bir dönüşüm içinde olduğunu gösteren ve pek çoğumuzu şaşırtacak nitelikte radikal hamleler içeriyor.
1. Geçmişle Vedalaşma: Turizmin Büyüsünü Kaybettiği An
Zedur Enerji'nin geçmişinde lüks bir otel işlettiğini biliyor muydunuz? Şirket, 2007 yılında inşaatını tamamladığı Utopia World Hotel'i uzun yıllar boyunca başarıyla işletti. Ancak bu parlak geçmiş, şirketin gelecekteki rotası için bir engel teşkil etmeye başladı. Rapor, bu stratejik vedanın ani bir karardan ziyade, yıllara yayılan bilinçli bir sürecin sonucu olduğunu ortaya koyuyor.
Yönetim, ilk olarak 2018 sonlarında oteli devretme veya kiralama kararını almıştı. Raporun ifadesiyle, küresel ekonomik krizler, Rusya ile yaşanan "uçak krizi" ve son olarak COVID-19 salgını gibi faktörler bir araya gelince, "...turizm sektörünün artık cazibesini kaybettiği düşüncesi..." kesinleşti. Artan işletme maliyetleri ve düşen gelirler karşısında şirket, 30 Mart 2021'de otelin devrini tamamlayarak turizmden tamamen çekildi. Bu, sadece bir varlık satışı değil, şirketin tüm odağını ve kaynaklarını enerji ve inşaat gibi temel güç alanlarına yönlendirmek için attığı kararlı bir adımdı.
2. Geleceğe Dev Bir Adım: Elektriği Sadece Üretmek Değil, Depolamak
Zedur Enerji, geleceğin enerji piyasasının anahtarının sadece üretmekte değil, aynı zamanda depolamakta yattığını görmüş durumda. "Elektrik Piyasalarında Depolama Faaliyetleri Yönetmeliği" sonrası hızla harekete geçen şirket, "Diyar Batarya Sistemleri" ve "Çınar Batarya Sistemleri" adında iki yeni şirket kurarak enerji depolama alanına iddialı bir giriş yaptı.
Bu vizyonun en somut örneği, Diyar Batarya'nın Konya'da yürüttüğü "Yunak D-GES" projesi. 15 MWe'lik etkin güç çıkışı ve 15 MWh'lik depolama kapasitesine sahip bu dev tesis, tek başına şirketin mevcut toplam elektrik üretim kapasitesini %135 oranında artıracak. Bu oranın ne anlama geldiğini daha net ifade etmek gerekirse, bu yatırım tamamlandığında şirketin toplam kapasitesi 38,2 MWh'ye fırlayacak. Bu hamle, Zedur'un enerjinin geleceğine dair yaptığı stratejik bir bahsin ne kadar büyük olduğunu gözler önüne seriyor.
3. İklimin Acı Gerçeği: Güneş Gülerken Su Kaynakları Ağlıyor
Yenilenebilir enerji portföyüne sahip olmak, iklim değişikliğinin etkilerine karşı tam bir bağışıklık sağlamıyor. Zedur Enerji'nin raporu, bu gerçeği çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor. Şirketin portföyünde hem Hidroelektrik Santrali (HES) hem de çok sayıda Güneş Enerjisi Santrali (GES) bulunuyor, ancak iklimin farklı yüzleri bu iki kaynağı bambaşka şekillerde etkiliyor.
Rapora göre, şirketin Isparta'daki Çukurçay Narlı HES'i, şiddetli kuraklık nedeniyle son 10 yıllık üretim ortalamasının belirgin şekilde altında kalmış. 2025'e kadar olan dönemi kapsayan rapor, yaz yağışlarıyla ilgili çarpıcı bir tespitle durumun ciddiyetini vurguluyor:
2025 yılı yaz mevsiminde ortalama 30.0 mm yağış ile son 65 yılın en düşük seviyesi gözlenmiştir.
Raporda ayrıca, yaz yağışlarının normalin %53 altında kaldığı ve Türkiye'nin son 54 yılın en kurak yılını yaşadığı belirtiliyor. Ancak hikayenin bir de diğer yüzü var. HES kuraklıktan olumsuz etkilenirken, şirketin Denizli ve Muğla gibi Türkiye'nin en yüksek güneş radyasyonuna sahip bölgelerindeki GES yatırımları muhtemelen tam performansla çalışıyor. Bu durum, yenilenebilir enerji sektöründe bile portföy çeşitlendirmenin ne kadar hayati olduğunu gösteren önemli bir ders niteliğinde.
4. Şirketin Kasası Dolu: Tek Bir Lira Dışarıdan Almadan Sermayesini 7'ye Katladı
Bir şirketin sermayesini %599 gibi devasa bir oranda artırması her zaman dikkat çeker. Ancak Zedur Enerji'nin bu hamlesini gerçekten şaşırtıcı kılan, bunu nasıl başardığıdır. Şirket, çıkarılmış sermayesini 25.000.000 TL'den 174.750.000 TL'ye yükseltirken dışarıdan tek bir kuruş nakit girişi sağlamadı; artışın tamamı iç kaynaklardan karşılandı.
Bu etkileyici başarı, şirketin "özel fonlar" hesabını sermayeye eklemesiyle mümkün oldu—bu hesap, geçmişteki gayrimenkul ve iştirak satışlarından elde edilen kârlarla oluşturulmuş bir rezerv. Bu hamle sadece şirketin geçmişteki finansal sağlığının bir göstergesi değil, aynı zamanda geleceğe yönelik stratejik bir hazırlıktır. Bu finansal güç, şirketin Yunak D-GES gibi büyük projelere yeni borçlanmaya veya mevcut hissedarların paylarını sulandıracak bir nakit çağrısına gerek duymadan yatırım yapabilmesini sağlıyor.
Sonuç
Turizm sektöründen stratejik bir çıkışla geçmişe veda etmek, dev batarya sistemleriyle geleceğe bahis oynamak, iklimin çetin gerçekleriyle yüzleşmek ve tüm bunları dış kaynağa ihtiyaç duymadan yapabilecek finansal bir temel üzerine inşa etmek... Zedur Enerji'nin faaliyet raporu, satır aralarında belirsizliklerle dolu bir piyasada rotasını net bir şekilde çizmiş, hesaplı riskler alan ve dönüşümden korkmayan bir şirketin hikayesini anlatıyor.
Bu cesur adımlar, Zedur'u geleceğin enerji piyasasında bir lider yapmaya yetecek mi?
==================================================================
Zedur Enerji Elektrik Üretim A.Ş. 2025 Üçüncü Çeyrek Faaliyet Raporu Brifingi
Yönetici Özeti
Bu brifing, Zedur Enerji Elektrik Üretim A.Ş.'nin (Zedur Enerji) 30 Eylül 2025'te sona eren dokuz aylık döneme ait faaliyetlerini, stratejik girişimlerini ve finansal performansını özetlemektedir. Turizm sektöründen stratejik bir çıkış yaparak ana faaliyet alanlarını yenilenebilir enerji üretimi ve inşaat olarak belirleyen şirket, bu dönemde enerji depolama alanında önemli bir büyüme hamlesi başlatmıştır.
Temel Bulgular:
- Stratejik Odak Değişimi ve Büyüme Hamlesi: Şirket, Konya Yunak'ta 22 MWm kurulu güce ve 15 MWh depolama kapasitesine sahip olacak Depolamalı Güneş Enerjisi Santrali (D-GES) projesi için ön lisans ve "ÇED Olumlu" kararı almıştır. Bu yatırımın tamamlanmasıyla şirketin mevcut elektrik üretim kapasitesinin %135 artarak 38,2 MWh'ye ulaşması hedeflenmektedir.
- Operasyonel Zorluklar ve Performans: 2025 yılında yaşanan ve son 54 yılın en kurak yılı olarak kayıtlara geçen mevsimsel koşullar, şirketin hidroelektrik santrali (HES) üretimini ciddi oranda olumsuz etkilemiş ve bir önceki yıla göre hasılatta düşüşe neden olmuştur. Güneş enerjisi santralleri (GES) ise YEKDEM garantisi altında istikrarlı bir gelir akışı sağlamaya devam etmiştir.
- Finansal Performans: Şirket, 30 Eylül 2025 itibarıyla 48,46 milyon TL net dönem karı açıklamıştır. Finansal tablolar, Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı (TMS 29) kapsamında hazırlandığından, sonuçlar 218,3 milyon TL tutarında nakdi olmayan bir "Net Parasal Kazanç" kalemi içermektedir. Bu durum, vergi öncesi karı önemli ölçüde etkilemiştir.
- Risk Yönetimi: Şirketin bilançosunda önemli bir ABD Doları cinsinden borç yükü bulunmaktadır. Bu döviz kuru riski, gelecekteki ABD Doları cinsinden satış gelirlerini korumak amacıyla "Nakit Akış Riskinden Korunma Muhasebesi" uygulanarak aktif bir şekilde yönetilmektedir. Bu yöntem, dönem içinde 49,2 milyon TL'lik kur farkı giderinin kar/zarar tablosu yerine özkaynaklar altında muhasebeleştirilmesini sağlayarak finansal sonuçlardaki dalgalanmayı azaltmıştır.
Sonuç olarak Zedur Enerji, kuraklık gibi operasyonel zorluklara rağmen, enerji depolama alanındaki stratejik yatırımlarıyla uzun vadeli büyüme potansiyelini güçlendirmekte ve finansal risklerini proaktif bir şekilde yönetmektedir.
--------------------------------------------------------------------------------
1. Şirket Profili ve Stratejik Yönelim
Zedur Enerji Elektrik Üretim A.Ş., 1990 yılında kurulmuş ve Borsa İstanbul'da işlem gören bir şirkettir. Şirket, 30 Mart 2021 tarihinde Utopia World Hotel'in devriyle turizm ve otel işletmeciliği faaliyetlerine son vererek, ana odak alanlarını yenilenebilir enerji ve inşaat sektörleri olarak yeniden yapılandırmıştır.
1.1. Sermaye ve Ortaklık Yapısı
Şirketin kayıtlı sermaye tavanı 1.250.000.000 TL, çıkarılmış sermayesi ise Mayıs 2024'te tamamlanan %599 oranındaki bedelsiz artırım sonrası 174.750.000 TL'dir. Ortaklık yapısı ve oy hakları aşağıdaki gibidir:
Ortak | Pay Grubu | Sermaye Payı (TL) | Oran (%) | Oy Hakkı İmtiyazı |
Zekai DURSUN | A Grubu (Nama) | 13.000.000 | %52 | Her bir pay için Genel Kurul'da 5 oy hakkı. Yönetim Kurulu üye seçiminde imtiyaz. |
B Grubu (Hamiline) | 77.870.000 | Her bir pay için 1 oy hakkı. | ||
Nejat Recai DURSUN | A Grubu (Nama) | 2.000.000 | %8 | Her bir pay için Genel Kurul'da 5 oy hakkı. Yönetim Kurulu üye seçiminde imtiyaz. |
B Grubu (Hamiline) | 11.980.000 | Her bir pay için 1 oy hakkı. | ||
Halka Açık | B Grubu (Hamiline) | 69.900.000 | %40 | Her bir pay için 1 oy hakkı. |
TOPLAM | 174.750.000 | %100 |
1.2. Yönetim Kurulu ve Üst Yönetim
30 Eylül 2025 itibarıyla Yönetim Kurulu, Nejat Recai DURSUN (Başkan), Zekai DURSUN (Başkan Vekili), Zeynep DURSUN, Münir PETEKKAYA (Bağımsız Üye) ve Berfin İVEGEN BULTAN'dan (Bağımsız Üye) oluşmaktadır. Grup bünyesinde ortalama personel sayısı 40'tır.
2. Faaliyet Alanları ve Operasyonel Performans
Şirketin ana faaliyetleri elektrik enerjisi üretimi ve satışı, yenilenebilir enerji müteahhitliği (EPC) ve inşaat-taahhüt işleridir.
2.1. Yenilenebilir Enerji Üretimi
Şirketin toplam kurulu gücü 16,2 MWh'dir. Bu kapasite, bir hidroelektrik santrali (HES) ve 15 adet güneş enerjisi santralinden (GES) oluşmaktadır.
- Hidroelektrik Santrali (HES):
- Tesis: Isparta'da bulunan 4 MW kurulu güce sahip Çukurçay Narlı HES.
- Performans: 2025'in üçüncü çeyreğinde 4,5 milyon KWh elektrik üretmiştir. Ancak 2025 yılı kış, ilkbahar ve yaz mevsimlerinde yağışların normallerin sırasıyla %32, %13 ve %53 altında gerçekleşmesi ve son 54 yılın en kurak senesinin yaşanması, HES üretiminin 10 yıllık ortalamaların önemli ölçüde gerisinde kalmasına yol açmıştır.
- Güneş Enerjisi Santralleri (GES):
- Tesisler: Denizli (Kocadere) ve Muğla'da (Çenger, Nif) bulunan toplam 12,2 MWp kurulu güce sahip 15 adet santral.
- Performans: Santraller, üretimlerini Mayıs 2028 sonuna kadar YEKDEM kapsamında 13,3 USD/cent bedel ile satmaktadır. 2025'in üçüncü çeyreğinde bu santraller toplam yaklaşık 16,1 milyon KWh enerji üretimi gerçekleştirmiştir. Bu gelir kalemi, döviz bazlı ve devlet alım garantili olması nedeniyle istikrarlı bir nakit akışı sağlamaktadır.
2.2. İnşaat, Taahhüt ve Diğer Faaliyetler
- İnşaat ve Taahhüt: Şirket, 1990'dan bu yana altyapı, kanalizasyon, tünel, toplu konut ve ticari bina projelerinde uzmanlaşmıştır. Bugüne kadar tamamlanan işlerin tutarı yaklaşık 6 Milyar TL'dir.
- Enerji Müteahhitliği (EPC): Şirket, anahtar teslim santral kurulumu ve şebeke bağlantısı hizmetleri sunmakta ve kendi depolamalı GES projelerinin imalat ve işletmesini de grup bünyesinde yapmayı planlamaktadır.
3. Büyüme Stratejisi: Depolamalı Güneş Enerjisi Santralleri (D-GES)
Şirket, enerji sektöründeki büyüme stratejisinin merkezine elektrik depolama sistemlerini entegre ettiği güneş enerjisi yatırımlarını koymuştur. Bu amaçla iki yeni bağlı ortaklık kurulmuştur:
- Diyar Batarya Sistemleri ve Yenilenebilir Enerji Yatırımları A.Ş.
- Çınar Batarya Sistemleri ve Yenilenebilir Enerji Yatırımları A.Ş. (Dolaylı Bağlı Ortaklık)
Bu strateji kapsamındaki en önemli gelişme Yunak D-GES Projesi'dir:
- Lokasyon: Konya, Yunak
- Kapasite: 22 MWm / 15 MWe kurulu güç ve 15 MWh depolama kapasitesi.
- Mevcut Durum: EPDK'dan ön lisans alınmış ve 23 Mayıs 2024 tarihinde T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nca "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" (ÇED Olumlu) kararı verilmiştir. İmar çalışmaları devam etmektedir.
- Stratejik Etki: Projenin tamamlanması, şirketin mevcut elektrik üretim kapasitesini %135 artırarak 38,2 MWh'ye çıkaracak ve şirkete önemli bir elektrik depolama kapasitesi kazandıracaktır.
Çınar Batarya A.Ş.'nin D-GES ön lisans başvurusu ise EPDK nezdinde değerlendirme aşamasındadır.
4. Finansal Durum ve Performans Analizi
Şirketin 30 Eylül 2025 tarihli konsolide finansal tabloları, TMS 29 standardı gereğince enflasyona göre düzeltilmiştir. Bu durum, finansal verilerin yorumlanmasında dikkate alınmalıdır.
4.1. Finansal Tablolara Genel Bakış
Finansal Kalem (Milyon TL) | 30 Eylül 2025 | 31 Aralık 2024 |
Toplam Varlıklar | 2.736,9 | 2.736,5 |
Toplam Yükümlülükler | 531,6 | 543,1 |
Toplam Özkaynaklar | 2.205,3 | 2.193,4 |
Oranlar (%) | ||
Toplam Borçlar / Toplam Aktifler | %25 | %24 |
Toplam Özkaynaklar / Toplam Aktifler | %75 | %76 |
4.2. Gelir Tablosu Performansı (1 Ocak - 30 Eylül Dönemi)
Gelir Tablosu Kalemi (Milyon TL) | 2025 (9 Ay) | 2024 (9 Ay) | Değişim |
Hasılat | 102,6 | 151,4 | -32% |
Brüt Kar | 14,4 | 44,2 | -67% |
Esas Faaliyet Karı (Zararı) | (6,1) | 13,4 | - |
Net Parasal Kazanç (Kayıp) | 218,3 | 73,7 | +196% |
Net Dönem Karı | 48,5 | 130,0 | -63% |
Pay Başına Kazanç (TL) | 0,28 | 0,74 | -62% |
- Hasılat ve Karlılık Düşüşü: Hasılat ve brüt kardaki düşüşün ana sebebi, 2025 yılında yaşanan şiddetli kuraklığın HES üretimini ve dolayısıyla bu segmentten elde edilen gelirleri ciddi şekilde azaltmasıdır.
- Enflasyon Muhasebesi Etkisi: 218,3 milyon TL'lik Net Parasal Kazanç, TMS 29 standardının bir gereğidir ve şirketin operasyonel performansından ziyade, parasal varlık ve yükümlülüklerin enflasyon karşısındaki değer değişimini yansıtan nakdi olmayan bir kalemdir. Bu kalem olmasaydı, şirket vergi öncesi zarar açıklayacaktı.
5. Risk Yönetimi ve Finansal Yapı
5.1. Finansal Riskler
Şirket, faaliyetlerinden kaynaklanan finansal riskleri Riskin Erken Saptanması Komitesi aracılığıyla yönetmektedir.
- Döviz Kuru Riski: 30 Eylül 2025 itibarıyla şirketin yaklaşık 269,6 milyon TL net yabancı para yükümlülük pozisyonu bulunmaktadır. Bu pozisyon büyük ölçüde ABD Doları cinsinden banka kredilerinden kaynaklanmaktadır.
- Nakit Akış Riskinden Korunma Muhasebesi: Şirket, bu riski yönetmek için TFRS 9 kapsamında Nakit Akış Riskinden Korunma Muhasebesi uygulamaktadır. Bu strateji ile gelecekte elde edilmesi yüksek olasılıklı ABD Doları cinsinden GES satış gelirleri, ABD Doları cinsinden finansal borçlar kullanılarak kur riskine karşı korunmaktadır. Bu uygulamanın neticesinde:
- 30 Eylül 2025 dönemi itibarıyla, korunma aracından (borçlar) kaynaklanan 49,2 milyon TL tutarındaki kur farkı gideri, kar/zarar tablosu yerine doğrudan özkaynaklar altında "Nakit akış riskinden korunma kazanç ve (kayıpları)" hesabında muhasebeleştirilmiştir.
- Bu yöntem, kur dalgalanmalarının net kar üzerindeki etkisini önemli ölçüde yumuşatmaktadır.
- Faiz Oranı Riski: Mevcut kredilerin sabit faizli olması nedeniyle faiz oranı artış riski sınırlıdır.
- Likidite Riski: Şirket, yeterli miktarda nakit ve dış kaynaklı fonlama imkanları sağlayarak likidite riskini asgari seviyede tutmaktadır.
5.2. Operasyonel Riskler
Dönem içinde gerçekleşen en önemli operasyonel risk, Türkiye genelinde yaşanan ve hidroelektrik üretimini olumsuz etkileyen şiddetli kuraklıktır. Şirketin hem HES hem de GES santrallerine sahip olması, portföy çeşitliliği sayesinde bu tür iklimsel risklerin etkisini kısmen dengelemektedir.